هفت‌خان رستم واردات اتوبوس برای مسافران عواقب زیادی دارد
اگرچه دولت‌های مختلف همواره بر افزایش سهم وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای برون شهری به منظور کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگی و کاهش تصادفات جاده‌ای تاکید دارند اما آنچه مانع تحقق این مهم می‌شود، کمبود و فرسودگی ناوگان برون شهری از جمله اتوبوس است. البته مسئولان خود نیز به این موضوع واقف و معتقد هستند باید واردات و نوسازی اتوبوس انجام شود اما بروکراسی پیچیده اداری و ۱۸ مرحله برای واردات مانع از انجام به موقع آن می‌شود.
به گزارش 24 آنلاین، همه ساله در آستانه نوروز تقاضا برای سفر افزایش می‌یابد. بسیاری علاقه دارند یا شرایط اجبار دارند که در این ایام با وسایل حمل و نقل همگانی مانند اتوبوس، قطار یا هواپیما به شهرهای مختلف سفر کنند اما آنچه در این فقره مسافران را با چالش مواجه می‌کند و برخی را از سفر با وسایل حمل و نقل عمومی باز می‌دارد و در نهایت آنها را وادار به استفاده از خودروی شخصی می‌کند، تهیه بلیت است.
تهیه بلیت اتوبوس همانند قطار معمولا در ایام و مناسب‌های خاص مانند نوروز، اربعین و...بسیار دشوار است و بعضا مسافران باید ساعت‌ها در سایت‌های مختلف برای پیدا کردن بلیت مورد نظر خود جست‌وجو کنند یا دست‌خالی بمانند و مدهای دیگر حمل و نقلی را برای سفر برگزینند.
امسال نیز مانند سال‌های گذشته در آستانه سفرهای نوروزی، پیش فروش اینترنتی و حضوری بلیت سفرهای نوروزی برای بازه ۲۵ اسفندماه تا ۱۵ فروردین ماه در روز یکم اسفندماه آغاز شد و همچنان مسافران گلایه‌هایی در خصوص تهیه بلیت داشتند؛ به طوری که در ساعت اولیه روز عرضه، در برخی مسیرها بلیتی برای فروش گذاشته نشده بود یا مسافران با پیام تکمیل ظرفیت مواجه شده بودند.
البته داریوش باقرجوان - مدیرکل دفتر حمل و نقل مسافر سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای - در پاسخ به چرایی این وضعیت به ایسنا گفت که فروش بلیت اتوبوس به تدریج انجام می‌شود و اگر جایی تکمیل ظرفیت شده باشد سرویس فوق‌العاده قرار خواهیم داد.
به گفته این مقام مسئول در سازمان راهداری، فروش بلیت اتوبوس در سایت‌های شرکت‌های حمل و نقلی یک سیستم یکپارچه و متمرکز نیست؛ یعنی شرکت‌های حمل و نقل به فراخور قراردادهایی که با سایت‌های مختلف دارند ممکن است بلیت‌ها را در چند سایت یا سایت اختصاصی خود قرار دهند. یعنی اینطور نیست که مسافران بتوانند با یک کلیک به همه ظرفیت‌ها دست پیدا کنند. البته در تلاش هستیم که یک سیستم یکپارچه برای آن طراحی کنیم؛ بنابراین مسافران برای خرید بلیت به یک سایت اکتفا نکنند.
صحبت‌هادر خصوص کمبود بلیت اتوبوس به اینجا ختم نشد و چندی پیش وزیر راه وشهرسازی در پاسخ به این سوال ایسنا که چه برنامه هایی برای حل مشکل بلیت اتوبوس و قطار در ایام پرتقاضا دارید، صراحتا اظهار کرد که در اتوبوس‌های بین شهری ناترازی داریم. حداقل به ۶۰۰۰ اتوبوس نیاز داریم تا به تعادلی در این بخش برسیم. مشکل کمبود بلیت هم در نوروز و هم اربعین بیش از پیش مشهود می شود. در حوزه واگن و لکوموتیو هم شرایط به همین صورت است؛ بنابراین به دنبال این هستیم که بنابر ظرفیت‌های قانونی، واردات در این دو حوزه انجام شود.
به گفته این مقام عالی وزارت راه و شهرسازی، برخی اتوبوس‌های بین شهری به صرفه نیستند و باید با پیگیری‌هایی که انجام می‌دهیم از جمله تخصص ارز و وام به آنها، قصد داریم آنها را به صرفه‌تر و تعداد اتوبوس‌ها را بیشتر کنیم.
همچنین معاون وزیر راه و رییس سازمان راهداری اذعان کرد که در ناوگان اتوبوسی کشور هم با کمبود مواجهیم، هم فرسودگی داریم. به طوریکه بیش از ۷۰ درصد اتوبوس‌های کشور بالای ۱۵ سال سن دارند و بنابراین نیاز است که نوسازی و واردات باهم پیش رود.
به گفته اکبری، برای عبور از شرایط بحرانی حداقل به ۵۰۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز داریم اگرچه برای رسیدن به شرایط ایده آل باید ۸۰۰۰ دستگاه اتوبوس داشته باشیم.
مقام عالی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای به عدم تمایل واردکنندگان و تولیدکنندگان داخلی برای واردات اتوبوس نیز اشاره و اظهار کرد که علت عدم تمایل نیز این است که براساس مصوبه ابلاغ شده وام و تسهیلات به واردکنندگان بعد از واردات اتوبوس به کشور اتفاق می افتد در حالی که آنها می گویند بایستی اول وام داده شود، زیرا وام آخر کار فایده‌ای ندارد و آنها سرمایه اولیه می‌خواهند. از طرفی بروکراسی واردات آنقدر پیچیده است و فرآیند طولانی دارد که اصطلاحا باید از هفت خان رستم بگذرند تا بتوانند واردات انجام دهند. اگر واقعاً در کوتاه مدت بخواهیم ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس را سریعا وارد کنیم باید مصوبه‌ای از سران قوا بگیریم و اختیار کل این فرآیند به وزیر راه و شهرسازی داده شود و کل فرآیند ثبت سفارش، تایید فنی و حتی تخصیص ارز را وزارت راه انجام دهد.
اگر چه بنابر گفته مسئولان، گذر از این ۱۸ مرحله یا اصطلاحا هفت خان رستم برای واردکنندگان اتوبوس بسیار دشوار است اما اگر قرار است سهم وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای برون شهری بیشتر شود و از طرفی مسافران دغدغه و چالشی در تهیه بلیت نداشته باشند، نیاز است که وزارت راه و شهرسازی بیش از پیش بر مساله تامین اتوبوس متمرکز شوند و سال آینده با حذف موانع پیش روی تولیدکنندگان و واردکنندگان در راستای تامین اتوبوس مورد نیاز کشور گام موثری بردارند.