فوتبال ایران زیر سایه فحاشی است؛ مقصر را پیدا کنید

به گزارش 24 آنلاین، این روزها فوتبال ایران بیش از هر زمان دیگری درگیر حاشیه‌هایی است که آرامش را از زمین بازی گرفته و آن را به سکوها و حتی رسانه‌ها کشانده است. از اعتراض‌های مکرر به داوری و متهم کردن داوران به جانبداری، تا طرح ادعاهای عجیب درباره جادو و جمبل در مستطیل سبز، همه‌چیز دست به دست هم داده تا فضای رقابت‌های ورزشی را از مسیر طبیعی خود دور کند.

اما در این میان، صدایی که بلندتر از همه شنیده می‌شود، صدای فحاشی‌ها و خشونت‌های کلامی تماشاگرانی است که انگار دیگر فوتبال را نه برای لذت، بلکه برای تخلیه خشم تماشا می‌کنند.

رفتاری که تنها به فرهنگ ورزشگاه محدود نمی‌شود، بلکه ریشه در ساختارهای عمیق‌تری دارد؛ از تربیت خانوادگی گرفته تا مشکلات اقتصادی، اجتماعی و البته مدیریتی. اینکه در سکوها فحاشی وجود دارد علی رغم اینکه ممکن است برخی افراد با قرار گرفتن در جو استادیوم و تماشاچیان اطراف فحاشی و پرخاشگری داشته باشند از زوایای مختلف فردی، اجتماعی، ورزشی و زیرساختی می توان مورد نقد و تحلیل قرارداد. اما ناگفته نماند که این موضوع نتیجه اتفاقاتی است که قبل از آن به وقوع پیوسته و برای جلوگیری از آن باید ریشه های آن را که از قبل رخ داده خشکاند تا دیگر شاهد موضوعاتی از این دست نباشیم وگرنه کماکان با مسائلی از این دست مواجه خواهیم بود.

فحاشی، بیماری مسری جامعه امروز؟

برای بررسی همه‌جانبه این بحران چندوجهی؛ بهروز اسلامی، جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا گفت: یکی از مهمترین مولفه های اجتماعی شدن افراد خانواده است. متاسفانه در برخی مواقع شاهدیم که افراد در خانواده هایی رشد می کنند که پرخاشگری و فحاشی در میان بزرگترهای آنها رواج دارد. طبیعتا افرادی که در چنین محیطی رشد می کنند بسیار مستعد آن هستند که در فضای استادیوم ها دست به فحاشی و پرخاشگری بزنند.

وی با اشاره به اینکه از منظر فردی نیز ممکن است برخی از تماشاچیان به ناهنجاری‌ های روانی همچون اضطراب و اختلالات شخصیتی مبتلا باشند که این امر نیز در فحاشی و پرخاشگری تماشاچیان قطعا اثرگذار است افزود:‌ فحاشی در خانواده‌هایی که به اصول و ارزش‌ها پای بندی دارند جایگاهی ندارد و فردی که در چنین خانواده‌ای رشد یافته باشد در هیچ محیطی اعم از خیابان، استادیوم یا محیط کار فحاشی نمی کند. از طرفی گروه دوستان نیز که همچون والدین نقش مهمی در اجتماعی شدن افراد دارند نیز همانند والدین می توانند نقش مؤثری در اجتماعی شدن و پرخاشگری و فحاشی افراد داشته باشند.

اسلامی در ادامه گفت:‌ در این میان نباید از وجود مشکلاتی همچون فقدان برنامه و جایگاهی برای گذران اوقات فراغت و تخلیه هیجانات نوجوانان و جوانان، بیکاری، وجود فشارها و مشکلات اقتصادی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر میزان پرخاشگری و فحاشی در جامعه و خاصه در استادیوم های ورزشی اثرگذار است از نظر دور داشت.

رسانه؛ فرهنگ‌ساز یا بحران‌آفرین؟

این استاد دانشگاه با شاره به اینکه نقش رسانه‌ها در اثر گذاری بر رفتار تماشاگران یک تیم بسیار مهم است گفت: رسانه ها همانگونه که می توانند در فرهنگ سازی و بهبود فرهنگ تماشاگران و فضای استادیوم ها مؤثر باشند همانقدر هم می توانند در دامن زدن به حواشی و پرداختن به تیرگی‌ها و پررنگ کردن آن و اشاعه بی اخلاقی‌ها در این محیط اثرگذار باشند.

نقش پنهان بازیکنان در تهییج سکوها

اسلامی با تایکد بر اینکه متاسفانه برخی اتفاقات از سوی تیم های ورزشی رقم می خورد که می تواند در تهییج تماشاچیان و فحاشی آنها اثرگذار باشد، گفت: به عنوان مثال برخی مواقع شاهدیم که رفتار و الفاظ رکیک و نامناسبی از سوی بازیکنان نسبت به تیم رقیب و حتی برخی مواقع هم تیمی‌ها رد و بدل می شود و این موضوع به وضوح حتی در تصاویر تلوزیونی قابل دیدن و شنیدن هست. و یا نوع خوشحالی تحریک کننده طرفداران تیم رقیب یا کری خوانی هایی که با عدم رعایت ادب انجام می شود، همچنین اعتراضات بی مورد و پی‌دی‌پی کادر فنی و بازیکنان به تصمیمات داور و سایر موارد عواملی هستند که می تواننند در تهییج و فحاشی تماشگران اثرگذار باشند.

وی ادامه داد: حتی لیدرهایی که به فحاشی تماشاگران تأکید می کنند که بعضا این لیدرها از سوی باشگاه هم مورد حمایت واقع می شوند. نبود کانون های هواداری به معنای واقعی و عدم ارتباط سالم و صحیح باشگاه با تماشاگران هم می تواند در این موضوع مؤثر باشد.

ضعف امکانات ورزشگاه‌ها و تأثیر آن بر افزایش تنش در سکوها.

این استاد دانشگاه با اشاره به ضعف مسائل زیرساختی حضور هواداران در استادیوم‌ها گفت:‌ علیرغم اینکه امروزه شاهد فروش بلیط الکترونیکی هستیم اما کماکان شاهد ورود بی ضابطه و حتی بدون بلیط تماشاگران در برخی ورزشگاه ها هستیم. از طرفی نبود صندلی شماره گذاری شده و جایگاه مشخص تماشاگران در ورزشگاه امکان تحت پیگرد قراردادن خاطیان و شناسایی آنها را با مشکل مواجه می کند.

اسلامی افزود:‌ علی‌الرغم فروش الکترونیکی بلیط طرفداران باید از ساعت ها قبل به ورزشگاه مراجعه کنند چون برخلاف داشتن بلیط ممکن است نتوانند وارد ورزشگاه شوند. همین موضوع در کنار نبود امکانات استراحتگاهی، نمازخانه، رستوران و اغذیه فروشی، سرویس بهداشتی و آبخوری می تواند آستانه تحمل تماشاگران را کاهش داده و منجر به فحاشی پرخاشگری تماشاگران شود. 

وی خاطرنشان کرد: مشخص کردن جایگاه و صندلی هر فرد و رزرو آن برای خریدار حتی در صورت عدم مراجعه وی با این کار نه تنها فرد از ساعت ها قبل وارد استادیوم نمی‌شود و در زمان نزدیک آغاز مسابقه به استادیوم مراجعه می‌کند بلکه در صورت وقوع بی هنجاری پیگیری فرد خاطی و حتی اعمال محرومیت برای وی راحت تر انجام می‌شود.

ورزشگاه؛ آینه جامعه یا استثنا؟

این جامعه شناس در پایان گفت: همانگونه که اشاره شد از آنجایی که عوامل مختلف و متعددی بر وقوع ناهنجاری و فحاشی در استادیوم ها اثرگذار است جهت پیشگیری از این موضوع باید در حوزه های مختلف به دنبال برطرف کردن کاستی ها بود و هر چقدر در هر یک از موارد بالا عملکرد بهتری داشته باشیم به همان میزان شاهد کاهش مواردی از این دست در ورزشگاه ها و حتی سطح جامعه خواهیم بود.