بودجه بنیاد بازی‌های رایانه‌ای برای حمایت از طرح‌های تحقیقاتی کافی است؟
معاون آموزش و پژوهش بنیاد درباره جزئیات هفتمین همایش بین‌المللی تحقیقات بازی‌های دیجیتال توضیحاتی ارائه و درباره حمایت از طرح‌های مطالعاتی، بیان کرد: ما فرصت حمایت ایجاد می‌کنیم؛ سال قبل در دو رویداد «بازی‌آرا» و جشنواره فجر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مجموعا حدود ۱۶ میلیارد تومان با بازی‌های معرفی شده شریک شدند که این رقم نصف بودجه سالانه بنیاد است. یعنی اگر می‌خواستیم از آنها حمایت کنیم، نمی‌توانستیم چنین مبالغی به میان بیاوریم.
به گزارش 24 آنلاین، محمدصادق دهنادی گفت: این همایش، رویدادی است برای اینکه پژوهشگران حوزه بازی‌های دیجیتال بتوانند آثار و تحقیقات خود را به صورت سالانه در اختیار دانشگاه‌ها و اساتید قرار دهند و از سوی دیگر یک شبکه علمی درباره تولید دانش درحوزه بازی‌های دیجیتال شکل دهند.
وی افزود: با توجه به اینکه در سال‌های گذشته دانشگاه‌های اصفهان و تبریز، همایش‌های مشابهی را برگزار کردند از دوره سوم به بعد، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، سمپوزیوم و مسابقه تحقیقات و مقالات در حوزه بازی‌های جدی (بازی‌های هدفمند و تخصصی) را دنبال کرد،اما این مطالبه وجود داشت که محققان در خصوص سایر بازی‌ها هم بتوانند از امکانات پژوهشی بنیاد استفاده کنند و تنها به بازی‌های جدی معطوف نشویم؛ بنابراین تصمیم گرفتیم کار خود در این زمینه را در دو بخش معطوف کنیم؛ بخش اول مطالعه بر بازی‌ها و بخش دوم بررسی و برپایی مسابقه میان بازی‌های گوناگون که در زمان جشنواره فجر بازی‌ها برگزار می‌شود.
دهنادی ادامه داد: هفتمین همایش بین‌المللی تحقیقات بازی‌های دیجیتال چندین بخش دارد؛ به عنوان مثال حوزه بازی‌های رایانه‌ای مدل‌های اقتصادِ کسب و کار مشتمل بر موضوعاتی مانند بازاریابی، مواجه با تحریم‌ها و چالش‌های بازی سازی است، دومین موضوع فناوری و تکنولوژی‌های نوین است که شامل بخش هوش مصنوعی، رمزارزها، رسانه‌های نوظهور و بازی‌سازی است. در بخش سوم موضوع بازی‌های رایانه‌ای، ارتباطات و جامعه‌شناسی فرهنگی است که نسبت بازی‌های رایانه‌ای را سواد رسانه مشخص کنیم. موضوع چهارم بازی‌های رایانه‌ای و مدیریت رسانه است که این هم مشتمل بر دیپلماسی و سیاست‌گذاری زیست‌بوم و محتوای بازی‌های رایانه‌ای و تجربه توسعه بازی‌سازی در ایران و جهان است. در بخش پنجم نیز بازی‌های جِدّی را دنبال می‌کنیم که بر موضوعاتی از قبییل سلامت، آموزش، گردشگری و... تمرکز دارد.
وی درباره سایر بخش‌های این همایش علمی توضیح داد: امسال بخش سازمان‌ها هم اضافه شده است که در حوزه ماموریتی خود فراخوان مطرح کردند. همچنین دو موضوع جانبی هم وجود دارد که یکی پایان‌نامه برتر در حوزه بازی‌های رایانه‌ای و دیگری معرفی بهترین کتاب بازی‌های رایانه‌ای است. در واقع امسال فقط یک مسابقه صرفا مقاله‌محور نداریم و مجموعه‌ای از موضوعات را در نظر می‌گیریم. در سال جاری مجموعه جوایزی که برای این رویداد درنظر گرفته‌ایم حدود ۲۰ جایزه است. از طرفی سال‌های قبل تنها مقاله با زبان انگلیسی قابل پذیرش بود، اما امسال مقاله به زبان فارسی هم می‌پذیریم.
به گفته معاون آموزش و پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای قبل از برگزاری اختتامیه این رویداد در آذرماه سال جاری، چند پیش‌رویداد هم برگزار می‌شود تا به راه‌اندازی یک جریان علمی کمک کند و صرفا یک همایش دو روزه برگزار نشود.
وی درخصوص حمایت از رتبه‌های برتر ادوار گذشته این همایش علمی نیز بیان کرد: در ادوار گذشته مقالاتی که مقام کسب کردند، نمایه‌سازی شدند و در حوزه بین‌المللی مورد استناد قرار گرفتند، اما در حوزه بازی‌های جِدّی که هدفمند هستند، خروجی برخی اقتصادی شده است و حتی برخی امتیاز خوبی در سایر جشنواره‌های داخلی و خارجی گرفتند. سال گذشته در جشنواره فجر برخی بازی‌های جدی توانستند سرمایه‌گذاران و شرکای خوبی جذب کنند و تعداد زیادی مخاطب داشته باشند، اما برخی بازی‌های جدی همچنان در حوزه بازدهی اقتصادی مشکل دارند چون موضوعات خاصی دارند که باید برای بازاریابی بیشتر فکر کنند.
دهنادی درباره حمایت از مقالات، ادامه داد: مقالات بازی‌های جدی با مقالات بازی‌های عادی متفاوت است. گاهی در بازی‌های جدی فرد به نتایج آزمایشگاهی رسیده است و آن را تبدیل به مقاله کرده و جایزه می‌گیرد که خب گام بعدی هم در انتظارش نیست. اما خود بازی‌های جدی را به جشنواره فجر بردیم و فرصت سرمایه‌گذاری برای آنها ایجاد کرده‌ایم. سال قبل در دو رویداد «بازی‌آرا» و جشنواره فجر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مجموعا حدود ۱۶ میلیارد تومان با بازی‌های معرفی شده شریک شدند که این رقم نصف بودجه سالانه بنیاد است. یعنی اگر می‌خواستیم از آنها حمایت کنیم، نمی‌توانستیم چنین مبالغی به میان بیاوریم اما خوشبختانه به لطف روابطی که ایجاد شده است حمایت هم شکل گرفته.
وی افزود: حتی وام هم به این بازی سازان نمی‌دهیم که مقروض شوند، بلکه سعی می‌کنیم برایشان شریک پیدا کنیم تا به این ترتیب حمایت شوند. در حوزه بازی‌های جدی ما با برخی بیمارستان‌ها که به بازی‌های درمانی نیاز داشتند نیز وارد مذاکره شدیم تا علاوه بر سرمایه‌گذاران عادی، بخش پزشکی و سلامت هم در جریان این ظرفیتی که ایجاد شده است قرار گیرند. باید شرایطی صورت گیرد که افراد مختلفِ زیست‌بوم شامل تامین کنندگان، سرمایه‌گذاران و... بتوانند به استعدادهای خوب بازی سازی متصل شوند.
دبیر هفتمین همایش بین‌المللی تحقیقات بازی‌های دیجیتال در پاسخ به این سوال که روند حمایت از بازی‌سازان ایرانی در شرایطی که پایبندی به قانون کپی‌رایت کمتر وجود دارد چگونه است؟ اظهار کرد: بازی‌های خارجی که متاسفانه به شکل قفل‌شکسته در بازار وجود دارند. اما در حوزه بازی‌های داخلی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای از سال ۱۳۹۷ آیین‌نامه‌ای در حوزه ثبت مالکیت معنوی بازی‌ها دارد که به بازی‌ساز اطمینان می‌دهد که مطمئن باشد کسی در کشور از بازی او سوء استفاده نمی‌کند یا اگر این اتفاق رخ دهد، قابلیت پیگیری دارد.
وی ادامه داد: معاونت بهبود کسب و کار بنیاد نیز برای بازی‌هایی که می‌خواهند در سطح بین‌المللی عرضه شوند و دغدغه این را دارند که در خارج از کشور از بازی آنها سوءاستفاده مشود، برای ثبت و صادرات بازی مشاوره‌های خوبی درنظر گرفته‌اند. بر اساس آخرین آمار بیش از ۵۰ بازی ایرانی داریم که در خارج از کشور یا با نام ایرانی و یا با تغییرِ برندها حضور پیدا کرده‌اند. تعهدات ما ضمانت اجرایی دارند و چندین سال است که شکایتی در این زمینه نداریم، مگر اینکه کسی مالکیت معنوی بازی خود را ثبت نکرده باشد که کوتاهی از خود فرد بوده است.
معاون آموزش و پژوهش بنیاد همچنین درباره علت جدا کردن جشنواره بازی‌ها از همایش تحقیقات، توضیح داد: جریان‌های دانشگاهی باید پیشتاز تولید علم در زمینه بازی باشند. متاسفانه دانشگاه‌ها خیلی کم رشته دانشگاهی در حوزه بازی‌های رایانه‌ای دارند و اگر هم رشته‌ای داشته باشند با فقدان شدید منابع مطالعاتی فارسی زبان در این زمینه روبرو هستند. در این شرایط باید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم و... تلاشی صورت گیرد تا تولید علم انجام شود، منابع تولید شود و نیروی انسانی متخصص برای فضای دانشگاهی تربیت شود چون بازی‌های رایانه‌ای یک صنعت پیشران است. مثلا ارزهای دیجیتال پیش از اینکه جدی شوند در بازی‌های رایانه‌ای تعریف شده بودند.
وی در پایان گفت: هفتمین همایش بین‌المللی تحقیقات بازی‌های دیجیتال ۲۰و ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد. پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند می‌توانند از دهم شهریور تا اول آذر ۱۴۰۳ با مراجعه به سایت همایش به نشانی dgrconf.ir با ملاحظه فراخوان تفضیلی در بخش‌های اصلی، معرفی کتاب و پایان نامه‌های این همایش شرکت کنند.