هوش مصنوعی را باید در آرزوهای معتمدنژاد ببینیم

به گزارش پایگاه خبری 24، همزمان با دهمین سالگرد درگذشت پدر علوم ارتباطات ایران، گردهمایی بازخوانی اندیشه‌های کاظم معتمدنژاد با حضور استادان مطرح این رشته به همت انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات و انجمن دانش آموختگان ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی امروز شنبه ـ دوم دی ماه ـ برگزار شد.

این گردهمایی با سخنرانی اساتید ارتباطات همچون هادی خانیکی، شهیندخت خوارزمی، یونس شکرخواه، کامبیز نوروزی، اعظم راودراد، حسن نمکدوست تهرانی و مهدی فرقانی همراه بود.

علی ربیعی و جمعی از اساتید و محققان، دانشجویان و دانش آموختگان و محققان در خانه اندیشمندان علوم انسانی در این مراسم در تالار فردوسی حاضر بودند.

خانیکی در ابتدای این مراسم با اشاره به ضرورت برپایی این گردهمایی، گفت: ۱۰ سال از  ۱۴ آذر ماهی که مرحوم معتمدنژاد در مسیر برگزاری نکوداشت خودش از میان ما رفت می‌گذرد. قرار بود ۲۵ آذر آن زمان در نشستی از او تقدیر شود اما اجل مهلت نداد و او از میان ما پر کشید. ۱۰ سال زمانی طولانی است که به اعتبار ایشان برگردیم و بگوییم که چه گفت و با که گفت و از کجا بود. قرار ما هم این بود ۱۴ آذر امسال این مراسم را برگزار کنیم و در غیاب نهادهای رسمی و دانشگاه‌ها باز هم این مسئولیت را بر دوش نهادهای علمی و مدنی بگذاریم. متاسفانه این کار ممکن نشد چون بنا بود با تشکیل مجمع عمومی انجمن و همین طور انتخاب هیات مدیره آن همراه شود که متاسفانه به دلیل همکاری نکردن دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران این برنامه برگزار نشد و به تعویق افتاد و باز هم امکان برگزاری رسمی این انتخابات که بایستی سیر قانونی خود را طی کند، به انجام نرسید و ما تنها در اینجا برگزاری دهمین سالگرد را خواهیم داشت.

این استاد ارتباطات ادامه داد: خوشحالم که بگویم همه دوستان ما در تمامی دانشکده‌ها و دانشگاه‌هایی که علوم ارتباطات عمومی تدریس می‌شود نهایت لطف را کردند و ما در اینجا شاهد این هستیم از دانشگاه‌های مختلف و سایر مراکزی که مرتبط‌اند با این امر دعوت انجمن را لبیک گفتند و حضور دارند. همچنین علاوه بر نهادهای آکادمیک باید به طور ویژه از نهادهای حرفه‌ای و صنفی روزنامه‌نگاران و انجمن‌های روابط عمومی و انجمن‌های علمی دانشجویی تشکر کنم که امروز در خدمتشان هستیم. همگی در این منظومه گرد هم آمده‌ایم که به بازخوانی میراث علمی و اخلاقی دکتر معتمدنژاد بپردازیم.

هادی خانیکی سپس متذکر شد: این بازخوانی تنها و منحصر به ماندن در گذشته و بیان خاطرات نیست؛ اگر چه آن هم در جای خود اعتبار و ارزش والایی دارد. اساسا تاریخ و بازگشت به تاریخ را می‌شود با دو رویکرد دنبال کرد؛ یکی رویکرد افرادی مثل فردریک جیمسون که شامل بیان خاطره‌ها و متصل کردن گسیختنی‌ها بر اساس خاطرات است. وقتی بر اساس خاطرات، به گذشته رجوع می‌کنیم، خاطرات معمولا شیرین است و چارچوب‌بندی شده و تاریخ‌مند است و بازخوانی تاریخ مبتنی بر خاطره ذهنیتی بوده که بیشتر در گذشته بوده اما جیمسون می‌گوید باید از خاطره‌ها گذشت و بیشتر به سمت آرزوها رفت. به سمت تصویر و استخراج منابع فرهنگی برای یک آینده. به نظر می‌آید بخشی از خاطراتی که در این فهم تاریخی که به اعتبار دکتر معتمدنژاد سامان گرفت، در سال ۸۳ که نکوداشت او برگزار شد و سال ۹۲ که مراسم مختلفی برگزار شد، اتفاق افتاد.

این مدرس دانشگاه یادآور شد: «فرزانه فروتن» که مجموعه خواندنی است در همان سال تدارک دیده شد. هنوز هم می‌توان آن را خواند که بدانیم معتمدنژاد که بود. اما بازخوانی که مد نظر انجمن بود بازخوانی بر اساس آرزوهایی بود که معتمدنژاد داشت. هر کس که از نزدیک با او محشور بود یا از دور او را دنبال کرد آروزهای او را می‌توانست ببیند. مهم ترین آرزوی او چیزی به اسم دانش ارتباطات و خانواده‌ای به اسم خانواده ارتباطات بود و اینکه منظومه‌ای به اسم منطومه ارتباطات شکل بگیرد و بتواند به فهم مسائل ایران و دغدغه حل مسائل ایران کمک کند.  

خانیکی در پایان سخنانش با بیان اینکه دکتر معتمدنژاد به همه تعلق دارد و اتفاقا دانشگاه علامه طباطبایی خانه او بود و به خاطر آن هم در ایران مانده بود اما در وطن خویش غریب هم بود، خاطرنشان کرد: دکتر معتمدنژاد محدود به یک دانشگاه نیست و به همه دانشگاه‌های ایران تعلق دارد. او محدود هم نمی‌شود به کسانی که شاگردان او بودند. همه حق دارند از او حرف بزنند، از دغدغه‌های جدیدی که داشت بگویند و در مورد جامعه اطلاعاتی و ارتباطاتی و اصراری که به جامعه معرفتی داشت. دکتر معتمدنژاد سعی می‌کرد دانش های جدید و فناوری های جدید ارتباطی را وارد حوزه علوم ارتباطات کند و کرد. او استاد کهنسالی است که نواندیش بود و اگر نبود نمی‌دانم چقدر ما جامعه اطلاعاتی و ارتباطی و ارتباطات توسعه و مطالعات انتقادی را در درون ارتباطات می‌دیدیم.

هادی خانیکی تاکید کرد: اگر امروز می‌خواهیم از معتمدنژاد حرف بزنیم جای خالی دانش‌های جدید و فناوری‌های جدید را در ارتباطات ببینیم و دنبال کنیم، هوش مصنوعی و علوم شناختی و توجه به پلتفرم‌ها در کنار روایت این‌ها، همه پدیده‌هایی هستند که باید آنها را در میان آرزوهای کاظم معتمدنژاد ببینیم.