«سینما حقیقت» در ایستگاه پایانی

پیش‌تر نامزدهای بخش‌های مختلف جشنواره معرفی شده بود.

نامزدهای بخش ملی

داوری آثار بخش ملی را مازیار اسلامی، فتح‌الله امیری، محمد تهامی‌نژاد، سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، طیبه عزت‌اللهی‌نژاد، مهدی قربان‌پور و محسن یزدی برعهده دارند و در بخش فیلم‌های بلند بین‌الملل نیز هومن بهمنش، علی همرایف (بازیگر و فیلمساز از ازبکستان) و ژائو لیانگ (ویدئوآرتیست، عکاس و کارگردان از چین) داوری می‌کنند.

در بخش مسابقه بین‌الملل کوتاه و نیمه بلند فیما امامی (تهیه‌کننده و کارگردان مستند و موسس شرکت فیلم رایان پیکچرز در نیویورک)، مهمت کوپرو (فیلمساز و تصویربردار از ترکیه) و ترولس اولاف لی (مستندساز نروژ) داور هستند و در بخش آوینی نیز حبیب احمدزاده، احسان رجبی و مرتضی رزاق‌کریمی داوری را برعهده دارند. همچنین شفیع آقامحمدیان، حسین محسن دویج الصیحو (فیلمساز و نویسنده از کشور عراق) و رضوان مرتضی (مستندساز و روزنامه‌نگار لبنانی) داوران بخش مسابقه «غزه، فلسطین و مقاومت» هستند.

در مراسم اختتامیه این جشنواره که از ساعت ۱۸:۳۰ با پخش سرود جمهوری اسلامی و تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس سازمان سینمایی به همراه دبیر جشنواره حضور داشتند و اجرای آن را نیز محمد سلوکی بر عهده داشت.

در ابتدای برنامه محمد حمیدی مقدم، دبیر جشنواره متنی را قرائت کرد که در بخشی از آن گفت: پس از یک هفته پرشور و تماشای آثار متنوع جشنواره حقیقت به پایان رسید. سینما حقیقت فرصتی است برای پرسش مثلا اینکه، آیا هر واقعیتی حقیقت است؟ سینما حقیقت کوششی برای پاسخ به این نوع پرسش‌هاست.

او افزود: بیش از ۱۴ هزار نفر به تماشای آثار بخش ملی نشستند. این تعداد جهش آشکار داشت که برای ما و مخاطبان پیام مشخصی دارد. مخاطب امروز انتظار دارد این جشنواره صدای جامعه باشد. جشنواره نیازمند سالنی بزرگتر و امکاناتی وسیع‌تر است. سینما حقیقت نیازمند مدارا و سعه صدر مدیرانی است که ممکن است نمایش برخی آثار را نپسندند. اینجا صدای روح جامعه است پس مستندساز باید بتواند شفاف و در مسیر قانون پرسش بکند و فیلم بسازد. نباید روایتگری را از او گرفت.

او خطاب به وزیر از مشکلات مالی این حوزه گله کرد و گفت که این بخش نیازمند حمایت مادی و معنوی است.

پس از پایان صحبت‌های دبیر جشنواره، بخش اهدای جوایز شروع شد که در ابتدا فیلم «شگرد» ساخته جعفر صادقی جایزه شبکه مستند را گرفت.

سپس جایزه بخش «غزه، فلسطین، مقاومت» اهدا شد که دیپلم افتخار به فیلمی از لبنان رسید و لوح افتخار و تندیس و جایزه نقدی هم به فیلم «استرداد با تاخیر» از فلسطین رسید. جایزه اول این بخش به فیلم سعید فرجی اهدا شد.

در ادامه جوایز بخش بین‌الملل فیلم‌های کوتاه و نیمه بلند اعلام شد.

دیپلم افتخار بهترین فیلم مستند کوتاه به «بروکسل در نمای نزدیک» از بلژیک اهدا شد.
لوح افتخار بهترین فیلم کوتاه به «خاطرات عمیق» از مکزیک رسید و جایزه ویژه داوران هم به فیلم کوتاه «با قید محرمانگی» از ایران اهدا شد.

تندیس و جایزه نقدی بهترین فیلم مستند کوتاه نیز به «سفر با پای برهنه» از هندوستان رسید.

در بخش نیمه بلند لوح افتخار به فیلم «تورگی» از ایران اهدا شد. لوح افتخار دیگری هم به «سل» از سوریه اهدا شد.‌ تندیس و جایزه نقدی بهترین فیلم نیمه بلند هم به «ناگفته» از کشور لهستان رسید.

در بخش بعدی، نوبت به اهدای جوایز فیلم‌های بلند مستند بین‌الملل رسید که در این بخش هومن بهمنش (داور) حضور نداشت.

لوح افتخار به فیلم «خاطرات بی‌رحم» از آرژانتین و شیلی رسید.

بهترین فیلم این بخش نیز فیلم «نون زنجبیلی برای پدرم» از قزاقستان معرفی شد که همانند چند فیلم خارجی دیگر با پیام ویدیویی سازنده همراه بود و نماینده او از بخش فرهنگی سفارت جایزه را دریافت کرد.

جایزه ویژه هیات داوران نیز به فیلم «کابین» از ایران رسید.

در ادامه این مراسم جوایز بخش شهید آوینی اهدا شد.

تندیس برنزی و لوح افتخار به فیلم «خط القعر» از فرشاد اکتسابی تعلق گرفت.

تندیس نقره‌ای به «البوم خانوادگی من» از محمدرضا نوروز بیگی رسید.

تندیس طلایی نیز به «سنگر هفت تپه» ساخته علی زهیری اهدا شد.

جایزه ویژه دبیر جشنواره در این بخش با تقدیر از شخصیت فیلم «یک وجب خاک» به زهرا فتاحیان اهدا شد.

پس از پایان این بخش رائد فریدزاده با حضور در جایگاه سخنانی را بیان کرد.

رییس سازمان سینمایی با اشاره به برگزاری هجدهمین دوره جشنواره و اینکه این رویداد به بلوغ و بالندگی رسیده گفت: سینمای مستند ذاتا آینه‌گردانی می‌کند. این کارِ سینماست. سینمای مستند هم آینه تمام نمای جامعه است هر چند اگر چیزی را نشان دهد که به مذاق ما خوش نیاید.

‌او افزود: سینمای مستند جسور است و سینماگر مستند با جسارت به طرح مسائل می‌پردازد، با نادیده گرفتن مسئله مشکل حل نمی‌شود. سینماگر مستند دغدغه‌مند است پس اگر سنگی از پیش پای آنها برنمی‌داریم لااقل سنگ‌اندازی نکنیم.

پس از پایان سخنرانی رییس سازمان سینمایی، علی قمصری به همراه گروهش به اجرای قطعات موسیقی پرداخت که در میانه اجرا بیان کرد. بخشی از این قطعات به‌خصوص قطعه بختیاری برای نخستین بار نواخته می‌شود و قرار است چند روز آینده در اصفهان اجرا شود. 

بخش بعدی اهدای جوایز به مسابقه ملی اختصاص داشت که برگزیده‌ها با حضور داوران به ترتیب زیر معرفی شدند. 

بهترین کارگردانی مستند کوتاه: فیلم آبه ساخته سارا طالبیان 

بهترین کارگردانی مستند نیمه بلند: سرزمین آتش ساخته سجاد ایمانی 

بهترین پژوهشگر: فرشاد اکتسابی برای فیلم خط القعر

بهترین نویسنده گفتار متن و گوینده متن: محبوبه زارعی و ابوالفضل جلیلی برای فیلم چمدان آبی

بهترین صدابرداری و صداگذاری: گیسو آزاد روش برای فیلم لب شور

بهترین موسیقی: ( تقدیر از آرمان موسی پور)

جایزه اصلی: محمدمهدی باطنی برای فیلم فاطمی 

بهترین تدوین: تقدیر از مستانه مهاجر/ جایزه:  محمد طالبی ‌برای سفرنامه عراق عجم

بهترین تصویربرداری: رضا تیموری برای فیلم‌های رخ و اجاق نواز

جایزه ویژه هیات داوران: آدریانا مسافری از ایتالیا ساخته حبیب علوانی

جایزه ویژه سرباز وطن با حضور وزیر ارشاد، رییس سازمان سینمایی و زینب سلیمانی ( فرزند شهید سلیمانی):جمال ساخته محمد منصور

جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند: سام کلانتری برای فیلم رخ

در این بخش برگزیده جایزه گفت: چطور دیده‌بان‌های ما چشمان خود را می‌بندند و اجازه فیلمبرداری در سطح شهر نمی‌دهند؟ تا کی کسانی که بچه این خاک هستند و اینجا مانده‌اند، منع می‌شوند؟ اجازه دهید دوربین‌ها به خیابان برود و ثبت کند. ۲۰-۳۰ سال دیگر به این داشته‌ها می‌بالیم.

در ادامه نشان فیروزه سینما حقیقت به محمد کارت تهیه‌کننده فیلمهای «تورگی» و «آسانسور» تعلق گرفت.

کارت گفت: برای من این جشنواره عزیز است چون ۱۱ سال پیش وقتی برای مستند خونمردگی جایزه فیلم اجتماعی را اینجا گرفتم، مسیر زندگی هنری ام را تغییر داد. اما میدانم برای رسیدن به حقیقت باید نگاهمان مدام به واقعیت باشد.
وی ادامه داد : پژوهش‌هایم در سالهای گذشته می‌گفت هر خانواده ایرانی به طور مستقیم یا غیر مستقیم درگیر اعتیاد و مواد مخدر هستند اما در سه سال اخیر که پژوهش جدی برای یک فیلم داشتم متوجه شدم متاسفانه اغلب خانواده‌ها و جوانان ایرانی به مقوله مهاجرت فکر می‌کنند که این یه علامت سوال بزرگ است که چرا؟؟؟ حالا در  این تورم مشکلات جهان امروز ، آقایان نماینده مجلس که فکر می‌کنم باید اکثریت مردم را نمایندگی کنند، دنبال  وضع قانونی هستند که هیچگونه پیمان و باور جمعی را با خود ندارد. ما دنبال آرامشیم. شما دنبال چه هستید؟ من به عنوان هنرجوی سینما و یک پژوهشگر کوچک ضمن تشکر از هیئت محترم داوران این جایزه را از طرف گروهم تقدیم می‌کنم به زنان سرزمینم که پاکی و حیا در قلبشان است.

سپس جایزه ویژه دبیر به فیلم پلوره (علی احمدی) و نیز شخصیت فیلم کیمیاگر (مصطفی حائری) اهدا شد.

جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران نیز با حضور علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما به «تورگی» اهدا شد.

سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز سخنران کرد. او ابتدا در وصف سینمای مستند و فعالان این عرصه سخن گفت و افزود: سینمای مستند ایران بیش از این ظرفیت دارد و با انباشتی از سرمایه حتما می‌تواند مخاطب بیشتر و متنوع‌تری داشته باشد که فقط به زمان جشنواره محدود نباشد.

او به بازارهای بین‌المللی نیز اشاره و تاکید کرد که مواظب باشیم این پنجره را نبندیم. 

صالحی گفت: باید تحمل‌پذیری در برابر سینما بیشتر شود. خود نظام پنداری را ما مسئولان بایدکنار بگذاریم و اگر هر بخشی از این سینمای مستند را برنتابیم از آن فاصله میگیریم.