چرا مردم از موسیقی ایرانی دور شدند؟

به گزارش 24 آنلاین، فروغ بهمن‌پور پژوهشگر موسیقی ایرانی در آستانه برگزاری جشنواره موسیقی خلاق اظهار کرد: امروز اکثر تولیدات موسیقی از آثار گذشته کپی شده و همگی دربرگیرنده غم و اندوه هستند؛ موضوعی که باعث شده بسیاری از مردم از موسیقی ایرانی دور شوند. درحالی که موسیقی ایرانی نشاط و شادی داشته و هرآنچه را لازم است در خود دارد.

وی افزود: مفهوم خلاقیت در موسیقی ایرانی در دوره‌های مختلف تاحدود زیادی متفاوت بوده است، اما آنچه امروز در بسیاری از آثار موسیقیایی دیده می‌شود خلاقیت نیست. آثار بزرگانی همچون پرویز یاحقی، ابوالحسن صبا، حبیب‌الله بدیعی، همایون خرم، فرهاد فخرالدینی، علی تجویدی و بسیاری دیگر از بزرگان در چارچوب موسیقی ایرانی خلق شده‌اند و پیش از آنها نیز چنین آثاری وجود نداشت؛ این به معنای ایجاد اثر خلاقانه در زمینه موسیقی است.

نویسنده کتاب‌های «زمزمه‌های پایدار» گفت: بزرگان شعر و موسیقی آثار جدیدی را با استفاده از سازها و ردیف‌های موسیقی ایرانی ارائه کردند که برای زمان و مکان خاصی تعریف نشده‌اند و اقشار مختلف مردم نیز توانستند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند که بزرگ‌ترین این آثار در برنامه «گل‌ها» ارائه شد. درحالی که امروز همان آثار ولی با اشعار دیگری اجرا می‌شود و چنین چیزی خلاقیت نیست. اینکه ساز غربی را در کنار ساز شرقی بگذارند که هیچ ارتباطی باهم ندارند و هرکدام نیز راه خود را می‌روند خلاقیت نیست. افزودن اصطلاحاتی که نه در عرف جایگاهی دارند و نه در موسیقی تعریف شده‌اند خلاقیت نیست و درنتیجه، چنین آثاری شاید در مدت کوتاهی قشری را به خود جلب و جذب کنند، اما به‌هیچ عنوان ماندگاری آثار گذشته را ندارند.

وی با بیان اینکه موسیقی ایرانی هرآنچه لازم است را در خود دارد، تصریح کرد: امروز اکثر تولیدات موسیقی از آثار گذشته کپی شده‌اند و همه، یک ساز، یک‌نوع و غمگین هستند و همین موضوع باعث شده که مردم از موسیقی ایرانی دور شوند. درحالی که موسیقی ایرانی نشاط و شادی و حرکت هم دارد و درواقع هرآنچه را که لازم است درخود دارد.

بهمن‌پور توضیح داد: من در هیچ‌یک از پژوهش‌های خود به‌دنبال کار سفارشی نبودم و زمانی که تصمیم گرفتم به سراغ بزرگان عرصه موسیقی بروم و با آنها گفتگو کنم نه اینترنت و کامپیوتر و اسکنر بود و نه منبعی در زمینه موسیقی وجود داشت. در این شرایط بود که من تلاش کردم تا به جمع‌آوری تمام منابع بپردازم و بانک عکس و اسناد را هم تهیه کنم. این درحالی است که حتی امروز هم بانک اطلاعاتی از هنرمندان موسیقی وجود ندارد و اگر هم باشد نزد پژوهشگرانی است که آنها را در انحصار خود نگه داشته‌اند، حتی موزه موسیقی نیز آدرسی از هنرمندان ندارد و این ضعف بزرگی است. درواقع من به دنبال پاسخ پرسش‌هایی رفتم که در ذهن داشتم و تلاش کردم تا سوالی بدون پاسخ نماند. من همه این اطلاعات را جمع‌آوری کرده و در اختیار علاقه‌مندان قرار داده‌ام.

وی با تأکید بر اهمیت خلاقیت در پژوهش‌های موسیقی، ادامه داد: گروهی از هنرمندان عرصه موسیقی که من در پژوهش‌های خود گفتگوهای جدی و مفصلی با آنها داشتم، هنرمندانی بودند که نه رسانه‌ای در اختیار داشتند و نه مورد حمایت رادیو و تلویزیون بودند؛ از جمله هنرمندان کوچه‌بازاری که در جایگاه خود مورد توجه مردم بودند و در هر مهمانی از آنها استفاده می‌کردند ولی هیچ‌کس به سراغ آنها نرفته بود ولی من این کار را انجام دادم. حتی با دارندگان بنگاه‌های شادمانی مانند هوشنگ شیرازی و منوچهر بی‌بیان صحبت کردم که او جزو اولین دارندگان کمپانی صفحه‌پرکنی به‌صورت حرفه‌ای و جدی در ایران بود و به‌زودی کتابی درباره او منتشر خواهم کرد.

این نویسنده و پژوهشگر موسیقی تأکید کرد: برگزاری رویدادها و جشنواره‌های موسیقی از جمله جشنواره موسیقی خلاق شاهین‌شهر قدم بسیار خوب و مثبتی است به‌خصوص که فرصتی برای بروز هنر و خلاقیت استعدادهای درخشانی است که در شهرستان‌ها زندگی می‌کنند، اما بعد از جشنواره چه می‌شود؟ متأسفانه این استعدادها رها می‌شوند. از این‌رو لازم است که نهادهای متولی امور فرهنگی، استعدادهای خاص هنری از جمله موسیقی را حمایت کرده و از آنها استفاده کنند تا موسیقی در انحصار گروهی خاص از هنرمندان نباشد و سایرین رها نشوند.

بهمن‌پور در پایان گفت: برگزاری و داوری جشنواره‌های موسیقی نیز باید در دست افراد کاردان باشد و نه افرادی که این روزها در برنامه‌های مختلف پلتفرم‌ها حضور دارند، چون آنها موسیقی را نمی‌شناسند و آن را به بیراهه می‌کشانند. اگر داوران جشنواره‌ها دارای رزومه خوبی در زمینه موسیقی باشند و استعدادها را به دور از هرگونه مسائل حاشیه‌ای انتخاب کنند اتفاق بسیار خوبی برای موسیقی ما رقم خواهد خورد