نسل جدید به سینمای کوتاه ورود کردند/ تبیین خط قرمزها

به گزارش 24 آنلاین، محمد منصوبی مدیر باشگاه فیلم‌اولی‌های انجمن سینمای جوانان ایران درباره فعالیت‌های این باشگاه توضیح داد: از سال ۱۴۰۱ بود که این بخش در انجمن سینمای جوانان ایران راه افتاد. تا پیش از این شرایط به این صورت بود که مسئولان دفاتر استانی انجمن، به طور مستقل به علاقه‌مندانی که می‌خواستند فیلم اول خود را بسازند، بودجه‌ای را اختصاص می‌دادند اما از سال ۱۴۰۱ بنابر این شد که این فرآیند به‌صورت متمرکز و در ستاد اصلی انجمن صورت بگیرد. به همین دلیل تمامی درخواست‌ها در انجمن مورد بررسی قرار می‌گیرد و در قالب مشورت با مسئولان دفاتر، درباره تولید پروژه‌ها و اولویت‌ها تصمیم‌گیری می‌شود.

وی افزود: در سال ۱۴۰۱ بالغ‌بر ۳۰۰ درخواست برای تولید فیلم‌اول به ثبت رسید که از میان آن‌ها حدود ۸۰ طرح مصوب شد و به مرحله تولید رسید. در سال ۱۴۰۲ تعداد طرح‌های متقاضی از ۴۰۰ اثر فراتر رفت و در ۶ ماهه اول ۱۴۰۳ هم بیش از ۳۰۰ فیلمنامه ثبت شده است. بچه‌های فیلم‌اولی، در سراسر کشور در حال فعالیت هستند و طرح‌های خود را برای جلب حمایت به انجمن ارائه می‌کنند.

فرایند بررسی طرح‌ها زمان‌بر است

منصوبی درباره برخی گلایه‌ها مبنی‌بر تأخیر در بررسی طرح‌های ارائه شده به باشگاه فیلم‌اولی‌ها هم بیان کرد: بالاخره بررسی هر طرح سازوکار اداری مشخصی دارد. گاهی دوستان فیلمساز به‌خصوص در آستانه برگزاری جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، با تعجیل به‌دنبال دریافت حمایت هستند و گاهی انتظار دارند در کمتر از یک هفته به نتیجه برسند. در حالی که بررسی این حجم از طرح ارسالی از سوی علاقه‌مندان، ناگزیر فرآیندی زمان‌بر است.

مدیر باشگاه فیلم‌اولی‌های انجمن، درباره ملاک‌های اصلی ارزیابی طرح‌های متقاضی هم توضیح داد: قبل از هر چیز خطوط قرمز مضمونی را مدنظر قرار می‌دهیم. خطوط قرمز مضمونی انجمن بارها اعلام شده و طبیعتاً فیلمنامه‌هایی که به موضوعاتی همچون روابط غیرمتعارف اخلاقی بپردازند و یا در روایت آن‌ها کودک‌کشی و توهین به نهاد خانواده وجود داشته باشد، تمایلی به حمایت از تولید آن‌ها در انجمن وجود ندارد.

وی افزود: در مرحله بعد از نظر فنی فیلمنامه‌ها را بررسی می‌کنیم تا یک فیلمنامه شروع و پایان استاندارد داشته باشد و بدون لکنت داستانش را روایت کرده باشد. البته اینگونه نیست که انتظار داشته باشیم یک فیلمساز فیلم‌اولی یک فیلمنامه کامل و بدون‌نقص ارائه کرده باشد اما طرح‌ها و فیلمنامه‌هایی که از نظر تکنیکی قابل اصلاح نباشند، رد می‌شوند.

منصوبی گفت: یکی از نکات دیگر هم ارزیابی توان فنی افراد متقاضی برای ساخت یک فیلمنامه است. بارها اتفاق افتاده که یک فیلمساز جوان به دلیل چالش‌های تولیدی و مسائلی مانند تأمین بودجه، اساساً قادر به تولید یک اثر نبوده و یا به خروجی قابل‌دفاعی نرسیده است. در بررسی طرح‌های متقاضی این فاکتور را هم مدنظر خواهیم داشت.

به تولید فیلم‌های بهتر توسط فیلم‌اولی‌ها کمک کرده‌ایم

وی با اشاره به درخشش برخی از فیلم‌اولی‌های مورد حمایت انجمن سینمای جوانان ایران در جشنواره‌ها عنوان کرد: شکر خدا در همین سال‌ها آثاری مانند فیلم‌کوتاه «کئچی» به کارگردانی رضا میرزایی از زنجان را در باشگاه فیلم‌اولی‌ها داشتیم که تا به امروز حضورهای جشنواره‌ای متعددی را تجربه کرده است. فیلم «معارفه» به کارگردانی مهدی میرباقری از تهران هم همین شرایط را دارد. مستندهای خوبی هم در همین فرآیند به تولید رسیده است و در مجموع فکر می‌کنم توانسته‌ایم به تولید فیلم‌های بهتر توسط کارگردانان فیلم‌اول کمک کنیم.

برگزیده برگ زرین فیلمنامه جشنواره فیلم کوتاه تهران گفت: در سال ۱۴۰۳ تلاش کرده‌ایم تا فیلمنامه‌های متقاضی را با حضور در استان‌ها بررسی کنیم. در خیلی از شهرها جلساتی را با فیلمسازان متقاضی برگزار می‌کنیم تا درباره طرح‌شان گفت‌وگوی حضوری داشته باشیم.

وی درباره توجه به ظرفیت‌های استانی و اولویت داشتن متقاضیان شهرستان‌ها هم گفت: تلاش ما این است که درخواست فیلمسازان استان‌ها با سرعت بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد. تمرکز بیشتر ما روی تولیدات استان‌هاست و معتقدیم برای حمایت، آن‌ها در اولویت قرار دارند. بالاخره فیلمسازان تهرانی امتیازات دیگری برای کار دارند که شاید شرایط‌شان برای ساخت فیلم سهل‌تر از استانی‌ها باشد.

منصوبی ادامه داد: واقعیت این است که برای ساخت فیلم‌اول، همه فیلمسازان مشکلاتی دارند و عملاً هیچ نهاد حقیقی یا حقوقی وجود ندارد که حاضر به سرمایه‌گذاری روی کارگردانی باشد که تاکنون فیلمی نساخته است. سرمایه‌گذارهای بخش خصوصی هم معمولاً به سمت فیلم‌اولی‌ها نمی‌روند. انجمن سینمای جوانان ایران اما این رویکرد را دارد. مبلغی که روی برخی از پروژه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنیم، شاید از نظر کیفیت تولید نهایی و یا عدم پذیرش فیلم‌ها به جشنواره‌ها، از جنس یک شکست تلقی شود اما معتقدیم از این مسیر می‌توانیم استعدادهای تازه را شناسایی کنیم مثلاً امسال یکی از فیلمسازان غیرتهرانی موفق شده است با همین بودجه محدود باشگاه فیلم اولی‌ها فیلمی بسازد که به بخش مسابقه جشنواره فیلم کوتاه تهران راه پیدا کند و این نشان می دهد که همین حمایت محدود می‌تواند به شکوفایی فیلمسازها کمک کند.

سرمایه گذاری روی فیلمسازان صفرکیلومتر

وی با اشاره به ظرفیت پرداخت متمم برآورد برای برخی از پروژه‌های فیلم‌اولی، گفت: در صورت کیفیت قابل‌قبول یک پروژه، گاهی با متمم صددرصدی برای آن موافقت می‌کنیم و به همان اندازه مبلغ اولیه، مبلغ دیگری را به پروژه تخصیص می‌دهیم. اصل موضوع این است که این سرمایه‌گذاری روی فیلمسازان صفرکیلومتر صورت می‌گیرد و برای‌مان مهم است که بتوانیم توان آن‌ها برای ورود به این عرصه به‌درستی ارزیابی کنیم. یکی از توانمندی‌ها برای ورود به این عرصه هم، توان مدیریت بودجه است.

منصوبی توضیح داد: از ابتدای دوران فعالیت من تا پایان سال ۱۴۰۲ بالغ‌بر ۹۰۰ طرح مورد بررسی قرار گرفت که از میان آن‌ها ۱۵۰ پروژه مصوب شد. از این میان هم ۷۰ فیلم به تولید رسیده است. از این تعداد اما حدود ۲۰ فیلم‌کوتاه تبدیل به آثاری درخور توجه شده‌اند که می‌توان به حضور جشنواره‌ای آن‌ها امید داشت. در میان آن‌ها کارهای انیمیشن، مستند و داستانی هم وجود داشته است.

وی افزود: چیزی در حدود ۳۰ اثر هم در این ترکیب آثاری هستند که می‌توان به آینده سازندگان‌شان امید داشت. این آثار شاید شانسی برای حضور در جشنواره‌ها نداشته باشند اما فیلمساز به‌واسطه آن‌ها امکان دنبال کردن مسیر فیلمسازی از راه حضور در پیچینگ‌های نیمه‌حرفه‌ای را دارد تا بتواند اعتماد سرمایه‌گذاران برای آثار بعدی‌اش را جلب کند. در میان این ترکیب هم هستند افرادی که متوجه می‌شوند متعلق به این فضا نیستند و بعد از تجربه اول، مسیر خود را تغییر می‌دهند.

منصوبی درباره نکته‌های خاص در میان تقاضاهای ثبت‌شده برای ساخت فیلم‌اول هم گفت: نکته غیرمنتظره برای خود من، سن برخی متقاضیان بوده است. گاهی هم براساس خروجی کارها شگفت‌زده می‌شویم. مثلاً آثاری بوده است که فیلمنامه آن‌ها را با شک و تردید پذیرفتیم اما وقتی خروجی آن را دیدیم، شگفت‌زده شدیم. جوان‌ترین فیلمسازی که تقاضای خود را برای ساخت فیلم اول ثبت کرده، متولد سال ۸۸ است. مسن‌ترین فرد متقاضی هم متولد سال ۵۸ است. عموم متقاضیان اما از متولدین دهه ۷۰ هستند.

حضور فیلم اولی‌ها در بخش جنبی جشنواره فیلم کوتاه تهران

مدیر باشگاه فیلم‌اولی‌های انجمن، درباره حضور فیلمسازان این باشگاه در جشنواره چهل‌ویکم فیلم‌کوتاه تهران هم توضیح داد: امسال در قالب یک بخش جنبی، برنامه اکران فیلم‌های کارگردانان فیلم‌اولی را در جشنواره خواهیم داشت. این بخش مربوط به اکران آثار کارگردانانی است که فیلم‌اول خود را به جشنواره ارسال کرده‌اند. این آثار اگر به بخش اصلی راه پیدا نکرده باشند، از میان آن‌ها بهترین‌ها را انتخاب می‌کنیم و در بخش جنبی با رویکرد توجه به استعدادهای نو، آن‌ها را اکران می‌کنیم. این برای سومین سال است که در جشنواره تهران این بخش را داریم.

وی افزود: هر چند این بخش رقابتی نیست اما برای فیلمسازان فیلم‌اولی بسیار جذاب است. خیلی از فیلمسازان این بخش به‌دنبال بازخورد مخاطبان برای آثار خود هستند و این اتفاق تجربه جذابی برای آن‌ها محسوب می‌شود.

منصوبی در ادامه با اشاره به مقایسه آمار ثبت تقاضا در ۶ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته توضیح داد: در پرتال تولید انجمن و در بخش فیلم‌اولی‌ها، ما شاهد رشد ۷۲ درصدی در زمینه ثبت اثر بودیم. این نشان می‌دهد که بعد از ۲ سال از فعالیت باشگاه فیلم‌اولی‌ها، استقبال خوبی از این بخش صورت گرفته و علاقه‌مندان به فیلمسازی این مسیر را راهی مطمئن برای ورود به فیلمسازی می‌دانند.

وی افزود: تعداد فیلم‌اولی‌های متقاضی حضور در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران هم رشد قابل‌توجهی داشته است. در جشنواره چهل‌ویکم فیلم‌کوتاه تهران بالغ‌بر ۳۰۰ فیلمساز، تیک مربوط به فیلم‌اولی‌ها را در فرم تقاضای خود زده‌اند که همین آمار هم نشان‌دهنده رشد اقبال جوانان به ورود به عرصه فیلم‌سازی است و احتمالاً درآینده شاهد ورود نسل جدیدی از کارگردانان به سینمای کوتاه خواهیم بود.

چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.