همایون اسدیان: ارتباط حسی در سینما گم شده است

به گزارش 24 آنلاین، این کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس باسابقه سینما و عضو هیأت انتخاب و داوری بخش فیلم هفتادمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان قزوین- راژیا، در گفت‌وگو با ایسنا درباره نسبت خود با سینمای کوتاه توضیح داد: من فعالیت سینمایی‌ام را از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کردم و در آن زمان هم ما فیلم‌کوتاه می‌ساختیم. البته فیلم‌کوتاهی که آن زمان با دوربین‌های ۸ میلی‌متری می‌ساختیم، تفاوت بسیاری با فیلم‌های کوتاه امروز داشت.

وی ادامه داد: آن زمان شما یک کاست ۲.۵ دقیقه‌ای ۸ میلی‌متری در اختیار داشتید که اصطلاحا ری‌ورسال بود و امکان کپی از آن وجود نداشت. اگر در مونتاژ بخشی از آن آسیب می‌دید و یا پاره می‌شد، همه چیز تمام می‌شد! قشنگی‌اش هم شاید برای‌مان همین بود که هر بار دل توی دل‌مان نبود که آیا این ۲.۵ دقیقه که برای ظاهر شدن می‌فرستادیم آیا سالم به دستمان می‌رسد یا نه! آن شرایط اصلا قابل قیاس با شرایط امروز فیلمسازی نیست.

اسعدیان افزود: امروز با یک دوربین دیجیتال شما به راحتی می‌توانید، ۵۰ دقیقه، ۱۰۰ دقیقه یا هرچقدر می‌خواهید پلان ضبط کنید و هیچ‌نگرانی‌ای هم بابت خروجی آن نداشته باشید. این رشد تکنولوژی، باعث شده است که ما امروز با انبوهی از فیلم‌های بالای سطح استاندارد، مواجه باشیم. دیگر دغدغه فیلم‌سازان به‌هم چسبیدن پلان‌ها و یا کات‌های خوب و کیفیت صدای صحنه نیست.

این کارگردان باسابقه سینما تأکید کرد: لااقل در میان بالغ‌بر ۳۰۰ فیلمی که برای جشنواره منطقه‌ای مشهد دیدم، عموما شرایط به‌گونه‌ای بود که حداقل‌های تولید استاندارد یک فیلم در آن‌ها رعایت شده بود. حتی آن‌هایی که اولین فیلم خود را ساخته‌اند، توانسته‌اند این حداقل‌ها را رعایت کنند و این نکته بسیار مثبتی است. امروز دوستان جوان ما، با موبایل شخصی‌شان می‌توانند فیلم و سریال بسازند. حتی می‌توانند سریال‌های کوتاه چند دقیقه‌ای بسازند که مخاطبان‌شان هم آن‌ها را در اتوبوس و مترو تماشا کنند. همه این‌ها از مزایایی فناوری‌های جدید است.

وی افزود: فرآیند تولید و جزییات فنی مانند فیلم‌برداری و نورپردازی هم برای علاقه‌مندان تسهیل شده است و خیلی دربند ملاحظات و محدودیت‌های فنی نیستند. در این میان آنچه مغفول می‌ماند و نباید هم فراموش شود این است که همه این ابزارها و تکنولوژی‌ها می‌بایست در خدمت یک زیبایی‌شناسی و بیان یک احساس قرار بگیرد. 

این عضو هیأت انتخاب و داوری جشنواره فیلم‌کوتاه قزوین تأکید کرد: من امروز در مواجهه با یک فیلم‌کوتاه، دیگر به این مسئله توجه نمی‌کنم که آیا خط فرضی را رعایت کرده یا نکرده است! کاری با این ندارم که آیا جامپ‌کات‌های درستی دارد یا ندارد!‌ این‌ها دیگر موضوعیت ندارد. اکثرا هم درست عمل می‌کنند چرا که وقتی پای لپ‌تاب نشسته‌اید، آنقدر قدرت مانور در فیلمسازی دارید که همه این موارد را می‌توانید اصلاح کنید. آنچه گم می‌شود و به آن توجه نداریم این است که چه می‌خواهیم بگوییم. 

اسعدیان ادامه داد: آیا ما می‌خواهیم مخاطب خود را تحت‌تأثیر قرار دهیم یا صرفا می‌خواهیم تجهیزات خودمان را به رخ او بکشیم؟ همه این‌ها را هم که داشته باشیم، در انتها باید بپرسیم، که چی؟ زمانی که ما فیلمسازی را شروع کردیم، خیلی دوست داشتیم سوار کرین شویم و در صحنه از کرین استفاده کنیم. وقتی برای یک پروژه کرین ۱۲ متری آورده بودیم، هیجان زیادی داشتیم، اما که چی؟ می‌خواستیم برویم از آن بالا فیلمبرداری کنیم که چه اتفاقی رخ بدهد؟

وی افزود: امروز توجه به این سوال، در فیلم‌های ما کم‌رنگ شده است. اگر ساخته‌های‌مان استانداردهای تکنیکال را دارد که دارد، اما در بسیاری از فیلم‌های‌مان ارتباط عاطفی‌مان با مخاطب قطع شده است. چه زمانی که می‌خواهیم درام ایجاد کنیم و چه زمانی که می‌خواهیم مخاطب را بخندانیم و چه حتی زمانی که می‌خواهیم به نام فیلم جنگی، موقعیت اکشن ایجاد کنیم، نمی‌توانیم. این ارتباط حسی را در سینما گم کرده‌ایم.

این کارگردان باسابقه تأکید کرد: امیدوارم سرعت تکنولوژی و امکاناتی که در اختیار فیلمسازان جوان قرار گرفته است، آرام‌آرام با دغدغه‌های‌شان تطبیق پیدا کند. وقتی از دوربین‌های‌مان لذت بردیم، وقتی از دسترسی به ابزار لذت‌ها را تجربه کردیم و وقتی یاد گرفتیم چگونه بسازیم، به این فکر کنیم که «چه» می‌خواهیم بسازیم.

وی افزود: گاهی شما یک عکس می‌بینید که شاید از نظر پرسپکتیو غلط باشد اما تأثیر خوبی روی شما می‌گذارد. اصل همین تأثیر خوب است. در مقابل گاهی عکس‌ها و یا فیلم‌هایی می‌بینیم که گویی همه چیز آن‌ها استاندارد و درست است، اما «حال» ندارد. اصل هنری ایجاد همین «حال» و رسیدن به یک «آن» است. هنر آن حسی است که شما باید به مخاطب منتقل کنید و به نظرم دوره به رخ کشیدن تکنولوژی به پایان رسیده است. آنچه اورسن ولز را در سینمای جهان اورسن ولز کرده است، حرکت‌های عجیب و غریب و خاص دوربینش نیست، اورسن ولز به‌دلیل توفیق در بیان احساس  است که اورسن ولز شده است.
اسعدیان در پایان گفت: امیدوارم دوستان جوان‌مان آرام‌آرام و حتی به سرعت از مرحله مواجهه با این ابزارها عبور کنند و بدانند که قرار است فراتر از ایده‌های فنی، مخاطب را با خود همراه کنند.

هفتادمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان قزوین- راژیا از ۲۷ الی ۳۰ شهریور ماه ۱۴۰۳ به میزبانی انجمن سینمای جوانان ایران-دفتر قزوین برگزار می‌شود.