حواسمان باشد امام حسین (ع) در یک وجه تراژیک خلاصه نشود
محمدرضا سنگری میگوید: مبادا امام حسین (ع) را فقط در وجه تراژیک خلاصه کنیم. این خوب است اما کافی نیست.
به گزارش 24 آنلاین، نشست شعرخوانی شاعران کودک و نوجوان آیینی به مناسبت آغاز ماه محرم و در آستانه روز شعر آیینی و روز ملی ادبیات کودک و نوجوان که بهانهای برای آغاز فعالیتهای حسینی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، برگزار شد. همچنین در این مراسم از کتاب «گل کم تحمل است» با موضوع قیام امام حسین (ع) نیز رونمایی شد.
این کتاب مجموعهای از ۷۲ قطعه شعر شاعران است که به کوشش مریم اسلامی و فاطمه ناظری گردآوری شده است.
محرم بستر آموزش و فراگیری برای کودکان و نوجوانان است
بر اساس گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل کانون پرورش فکری، حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری با اشاره به حماسه ملت در انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و تسلیت فرارسیدن ایام سوگواری ماه محرم، بیان کرد: مأموریت کانون، پرورش و تربیت کودکان و نوجوانان است. این مأموریت در دوره کودکی تعریف خاص خودش را دارد و در دوره نوجوانی هم اهداف خاص خودش را دنبال می کند. اما عامل اصلی تربیت چیست؟ خیلی خوب است ما این را بشناسیم.
وی افزود: شهید مطهری در کتاب تعلیم و تربیت سه عامل را به عنوان عوامل اصلی تربیت معرفی میکند که خیلی خوب است علاقهمندان به آن مراجعه کنند. عامل اول: تعقل، تفکر و تعلّم. این سه گزاره نخستین عامل رشد و تربیت است. تلاش برای تقویت تعقل و تفکر در کودکان و نوجوانان کاری است که به عنوان مأموریت کانون پرورش فکری شناخته میشود.
علامتی تصریح کرد: تعلم یا آموزش دادن هم از مأموریتهای آموزش و پرورش است و حتی بخشی از آن در کانون هم دنبال میشود. با تعلّم به تنهایی کسی نمیتواند به سرمنزل برسد و در واقع تعقل و تفکر حکم چراغ را برای انسان دارد تا بتواند مسیر را با دقت پیدا کند، ببیند و در آن گام بگذارد.
اواظهار کرد: دومین عامل از منظر شهید مطهری تقوا و تزکیه نفس است. اگر میخواهیم رشد معنوی داشته باشیم باید مراقبت کنیم تا فرزندانمان آلوده نشوند. مراقبت در مقابل آلودگی همان تقواست، تزکیه است. این فقط به اسلام هم ربط ندارد. شهید مطهری در همان کتاب میفرمایند حتی در مکتبهای اخلاقی غیرمذهبی عامل تقوا و تزکیه نفس را برای تربیت به عنوان یک عامل اصلی میدانند.
مدیرعامل کانون گفت: سومین عامل اصلی تربیت، عبادت و عمل است. یعنی ایجاد یک عرصه عملی برای تمرین آنچه فراگرفته است. ایجاد روح عبادت باعث میشود مدام انسان به خود تذکر بدهد. خداوند که به عبادت ما احتیاجی ندارد، اما این کار مسیر یادآوری است. تنها راه خروج از غفلت همین یادآوری در عمل است.
علامتی بیان کرد: پزشک وقتی به من و شما دارو میدهد او نیازی به این دارو ندارد و برایش مهم نیست که من و شما این دارو را میخوریم یا نه. اما ما مرتب دقت میکنیم تا زمان خوردن دارو را فراموش نکنیم، دقت میکنیم سرساعت و مطابق دستور بخوریم. حالا شما اگر خودت میخواهی زمان خوردن را جابجا کنی یا میزان دارو را کم یا زیاد کنی خودت متضرر میشوی.
او با بیان اینکه عبادت و عمل عرصه خروج از غفلت و یادآوری سرفصلهای مهم بندگی است ادامه داد: نکته مهم این است که شهید مطهری هم میفرماید: عبادت و عمل باعث ایجاد انگیزه و حرارت ایمان در انسان میشود. عبادت ایمان ایجاد میکند و از آن طرف ایمان هم عبادت را افزایش میدهد؛ این دو در هم تأثیر متقابل دارند.
مدیرعامل کانون اضافه کرد: از طرف دیگر وقتی ایمان و عمل شکل بگیرد تزکیه و طهارت روحی که عامل دوم بود هم تقویت میشود. هرکدام از این سه ضلع را شما تقویت کنید بخشهای دیگر هم تقویت میشود. اما اینها را نمیتوان جدای از هم دید.
علامتی تصریح کرد: این مقدمهای بود که این نکته را عرض کنم؛ وقتی ما کودکان و نوجوانان را در بستر محرم و اربعین قرار میدهیم این سه عامل در کنار هم به صورت کامل در محرم وجود دارد. اولا محرم و آموزههای عاشورا بستر و موضوع تعقل و تفکر است. محرم بستر آموزش و فراگیری برای کودکان و نوجوانان است.
وی افزود: مورد دوم اینکه کودک و نوجوان در بستر محرم طهارت و پاکی قهرمانان کربلا را میبیند و انگیزه و زمینه طهارت در او تقویت میشود. الگو و انگیزه پیدا میکند و هم اینکه محیط محرم در قالب هیأت و دعا و سینه زنی و... به او فضا میدهد و حمایتش میکند برای اینکه شفاف و نورانی شود.
مدیرعامل کانون ادامه داد: و مورد آخر: فضای محرم فضای عمل است. هر آنچه کودک و نوجوان بیاموزد عرصه عمل و تقویت ایمان دارد. بستر و بذر ایمان اینجا شکل میگیرد. اگر تعقل و تفکر نباشد، اگر آموزش تکمیل نشود. اگر آن طهارت و فطرت حفظ نشود بذر ایمان شکل نمیگیرد و این مهم است.
علامتی اظهار کرد: در محرم کسی برایش کسر شأن نیست کفش جفت کند. آن نوجوان، کودک و جوان این کار را میکنند و میبیند که پدرش و مادرش هم انجام میدهند پس مشتاقتر میشود. این، عرصه بروز عمل و ایمان است. شما در کمتر موضوعی همه این عوامل را کنار هم میبینید. این خاصیت محرم است و باید از این فضا خوب استفاده کرد. از این فضایی که در محرم و اربعین داریم باید به صورت حداکثری برای تربیت بچهها استفاده کنیم.
او در بخش دیگری از صحبتهایش بیان کرد: امروز نشستی برگزار شده که نخست، همین موضوعها را با هم در این نشست مرور کنیم و از ظرفیت ادبیات هم استفاده میکنیم. ظرفیت شعر و داستان باید به این عوامل تربیت کمک کند. شعر شما باید ظرفیت تفکر، تعقل و تعلم را تحریک و فعال کند.
علامتی ادامه داد: از سوی دیگر الگودهی کند و این الگو این انگیزه را در کودک و نوجوان ایجاد کند که او هم مثل این قهرمان پاک شفاف و نورانی شود. از سوی دیگر زمینه ظهور و بروز عمل و ایمان باشد. این مسایل در این کتاب «گل کم تحمل است» هم بهنوعی دیده میشود. این کتاب باید فراگیر شود و در اختیار همه بچهها قرار گیرد. این کتاب نباید رها شود بلکه تولیدات صوتی و تصویری برای این کتاب تهیه و پیوست شود. در کتاب «گل کم تحمل است» ۷۲ شعر از ۴۰ شاعر بزرگسال جمعآوری شده و اتفاق خوبی است.
مدیرعامل کانون در پایان گفت: من خبر دارم که از سال قبل حتی معاونت فرهنگی دنبال تولید همچین مجموعهای برای تک تک ائمه (ع) بوده است که این هم ایده خوبی است. بالاخره الان ما چهقدر شعر کودک درباره امام حسن عسگری علیهالسلام داریم؟ چقدر شعر نوجوان درباره امام باقر (ع) داریم. اینها اقدامهایی است که باید کانون برای آن نقشآفرینی کند.
گردهمایی کودکان عاشورایی
فروهر معدنی مدیرکل آفرینشهای فرهنگی کانون در آیین رونمایی، ضمن خیرمقدم به شاعران و حاضران در برنامه بیان کرد: امسال دومین سال متوالی است که ستاد اربعین در کانون پرورش فکری شکل گرفته است.
او افزود: در ایام محرم در حوزه کودک و نوجوان نهادهای فرهنگی زیادی فعالیت با موکبها دارند و ما تلاش داریم یک همافزایی میان این موکبها ایجاد کنیم.
معدنی گفت: سعی داریم از لحاظ محتوایی کمک کنیم و محتوای مناسب را در بخش شعر، قصهگویی و... در اختیارشان قرار دهیم و فعالیتهای مؤثری داشته باشیم. کانون امسال بر بحث محتوایی تمرکز ویژهای دارد.
او ادامه داد: سوم ماه محرم دومین گردهمایی کودکان عاشورایی را برگزار خواهیم کرد. باتوجه به سیاست خانوادهمحوری سعی داریم حضور والدین و نوجوانان را هم داشته باشیم.
امام حسین (ع) عاشق کودکان و نوجوانان بودند
همچنین محمدرضا سنگری نویسنده و پژوهشگر بیان کرد: همه ما ظلمتهایی داریم و سه ظلمت در زیست ما وجود دارد. سر، دل و پا یا بینش، منش و کنش. این تاریکیهای سهگانه بدون وجود امام حسین (ع) از بین نمیرود.
وی تصریح کرد: امام حسین (ع) وقتی حرکت خود را شروع کردند ۹ اصل مطرح کردند که باید بتوانیم عمل کنیم. درواقع امام حسین (ع) کشتی نجات هستند. باید ببینیم چطور میتوانیم با او از این گردابها عبور کنیم؟ این امکان تنها با مطالعه و درک صورت میگیرد.
سنگری افزود: مبادا امام حسین (ع) را فقط در وجه تراژیک خلاصه کنیم. این خوب است اما کافی نیست. باید ابعاد چهارگانه کربلا را دریابیم. اول نگاه عارفانه: مانند عمان سامانی، نیر تبریزی و... که از این بعد به عاشورا پرداختند.
این پژوهشگر با اشاره به بعد دوم و حماسی کربلا یادی از قیصر امینپور و منظومه «ظهر دهم» او داشت و ادامه داد: رجزخوانی عمربن جناده نوجوان ۱۲ ساله کربلا «امیری حسین و نعم الامیر» از رجزهای متفاوت عاشوراست. در کربلا ۲۳ کودک و نوجوان داریم که برای هرکدام میتوان یک منظومه آماده کرد.
اوادامه داد: مورد سوم بعد تراژیک کربلا است. برخی میگویند آیا برای کودک باید از سوگ گفت؟ جنس این غم متفاوت است. کربلا کلاس تربیت عاطفی است. وقتی برای کودکی که بی رحمانه به شهادت رسید گریه میکنیم تربیت عاطفی شکل میگیرد. کسی که برای این موضوع اشک میریزد ظلم نمیکند. در کربلا تعداد زیادی کودک و نوجوان حضور دارند و امام حسین (ع) عاشق کودک و نوجوان بودند.
سنگری گفت: براساس این موارد بیش از ۴۸۰ داستانک میتوان در باب مسائل مختلف کربلا مطرح کرد و زمینه سرودن ۸۰۰ شعر را به شاعران ارائه داد.
در ادامه جواد محقق، بابک نیک طلب، میلاد عرفان پور، طیبه شامانی، میم علایی، نسرین شهبازی، پیوند فرهادی، صبا فیروزی، ریحانه نوری، محمد میرزایی بازرگانی، نسترن حاتمی، زهرا توقع همدانی، خاتون حسنی، طاهره شهابی، آزاده سالمی، حمید هنرجو، سعیده اصلاحی، مسعود طاهری عضد، علیرضا حکمتی، اکرمالسادات هاشمیپور و کبری بابایی و غزل سادات آقایان از استان سمنان و عضو باشگاه قاف از شاعرانی بودند که در این برنامه شعرخوانی داشتند.
همچنین در این برنامه با حضور حامد علامتی مدیرعامل کانون از پوستر دومین گردهمایی کودکان عاشورایی رونمایی شد و در ادامه با قدردانی از سید حبیب نظاری، مریم اسلامی و فاطمه ناظری آیین رونمایی از کتاب «گل کم تحمل است» صورت گرفت.
پردهخوانی مصطفی فتحی با موضوع عاشورا نیز بخش پایانی این مراسم بود.