در شرایط فعلی میتوان فراتر از برنامه هستهای با آمریکا وارد مذاکره شد
یک کارشناس مسائل اروپا گفت: در شرایط فعلی، ما میتوانیم فراتر از برنامه هستهای با ایالاتمتحده مذاکره کنیم.
به گزارش 24 آنلاین، مرتضی مکی در پاسخ به سوالی در باب رویکرد احتمالی ترامپ در ارتباط با ایران گفت: در امریکا، همواره دو رویکرد نسبت به ایران و نحوه تعامل با تهران وجود داشته است؛ رویکرد نخست حول این محور است که باید با اعمال فشار حداکثری و تلاش برای متحد کردن همپیمانان در منطقه، اگر نه در راستای براندازی، در مسیر تضعیف و انزوای ایران، حرکت کرد. در همین راستا یکی از چالشهایی که باراک اوباما بعد از انعقاد برجام عدم همکاری دموکراتها و جمهوریخواهان کنگره و سنا بود که حاضر به همراهی در جهت تصویب این توافق نبودند.
با این همه به باور مکی، گروهی از سیاستمداران امریکایی نیز براین باورند که مهار ایران از طریق مذاکره، تعامل و نفوذ امکانپذیر است؛ گزینهای که هزینه کمتری دارد و برای سیاست خاورمیانه ایالاتمتحده مطلوبتر است.
همزمان امریکاییها بر این باورند که یک ایران باثبات و مهار شده برای آنها ایدهآلتر است؛ زیرا ایران در شرایط هرج و مرج نمیتواند تامینکننده سیاستهای منطقهایشان باشد و در عوض، میتواند تهدیدی برای این بازیگر و متحدانش در خاورمیانه محسوب شود. این رویکرد، تفکری است که آقای اوباما به شدت از آن حمایت میکرد.
این کارشناس مسائل اروپا در ادامه گفت: واقعیت این است که سیاست موسوم به فشار حداکثری در شرایط کنونی نمیتواند تامینکننده منافع ایالاتمتحده باشد. او به نوشته اخیر ریچارد نفیو اشاره کرد و گفت: آقای نفیو به این نکته اشاره میکند که این آخرین فرصت ایالاتمتحده است تا بتواند از طریق دیپلماسی برنامه هستهای ایران را متوقف کند، به همین دلیل از گفتوگو و دیپلماسی سخن میگوید.
در این میان میزان تاثیرگذاری شاهینهای امریکایی جای سوال است و ابهامبرانگیز به هر حال، دونالد ترامپ یکی از اسراییلیترین روسای جمهور تاریخ ایالاتمتحده به شمار میرود و حلقه اطراف او، به شدت حامی رژیم صهیونیستی هستند.
قطعا یکی از ارکان اصلی حمایت از اسراییل، تضعیف جمهوری اسلامی ایران است، اما آیا بقای این دیدگاه همچنان میتواند گفتوگوها میان تهران و واشنگتن را رقم بزند؟
من معتقدم که پاسخ مثبت است؛ زیرا آقای ترامپ یک شخص عملگرا و پراگماتیست است و منافع ایالاتمتحده را در اولویت قرار میدهد. در مقابل نیز در داخل وحدت نظر بیشتری در باب گفتوگو با ترامپ وجود دارد.مکی به مواضع اخیر وزیر امور خارجه کشورمان استناد میکند که تاکید دارد ایران به دنبال مذاکرات شرافتمندانه است.
مکی همچنین اشاره کرد که سیگنالهایی که از طرف ایالاتمتحده و دونالد ترامپ ارسال میشود، همچنان مبهم است، اما میتواند جنبههای امیدبخشی داشته باشد. در هر صورت اگر مذاکراتی میان ایالاتمتحده و ایران با هدف رفع تحریمها صورت گیرد، نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی در پاسخ به دیگر سوال «اعتماد» در باب مطالبات احتمالی تهران و واشنگتن چه خواهد بود، گفت، در زمان ریاستجمهوری اوباما، ما توافق کردیم که تنها پیرامون برنامه هستهای با امریکاییها وارد گفتوگو شویم و در ازای رفع تحریمها در حوزه برنامه هستهای اعتمادسازی کنیم.این همان موضعی است که آقای عراقچی نیز در آخرین اظهاراتشان بر آن تاکید کرده است.
به باور مکی این اعتمادسازی نیز ابعاد مختلفی دارد که مهمترین آن، نظارت بیشتر آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر برنامه هستهای ایران و کاهش میزان ذخایر اورانیوم غنی شده در کشور است.
مکی در ادامه خاطرنشان کرد که در برجام، ما با ایالاتمتحده بر سر چگونگی این موضوع توافقی بینابینی داشتیم. با این حال، برخی بر این باور بودند که امریکاییها صرفا به دنبال مهار برنامه هستهای ایران نیستند و همزمان به دنبال کاهش توان موشکی و نفوذ منطقهای ایران هستند.
اما به باور مکی واقعیت این است که در شرایط فعلی، ما میتوانیم فراتر از برنامه هستهای با ایالاتمتحده مذاکره کنیم.
اگر بتوانیم به گفتوگو وارد شویم، احتمال پایداری و ماندگاری این توافق بیشتر خواهد بود و امکان کارشکنی کمتر، به ویژه با توجه به تحولات اخیر در سطح منطقه پس از سقوط دولت بشار اسد، برخی موضوعات اهمیت و جایگاه خود را برای ایران و طرفهای غربی از دست دادهاند.آنها همواره مدعی بودند که ایران در تلاش برای بیثباتسازی منطقه است و خواهان کاهش نفوذ منطقهای ایران بودند، لذا به واسطه تحولات اخیر منطقه، ممکن است اهمیت این موضوع در نظر آنها تغییر کرده باشد.
از طرف دیگر، برنامه موشکی ایران به عنوان یک برنامه دفاعی تلقی میشود و تمامی کشورهای منطقه دارای برنامههای نظامی بزرگی و همچنین تسلیحات متعارفی هستند. تنها جمهوری اسلامی ایران نیست که به دنبال تقویت بنیه دفاعی خود و ایجاد بازدارندگی است. به باور مکی بنابراین، این موضوع نیز قابل مذاکره است؛ به همان اندازه که سایر کشورها متعهد به کاهش سلاحهای متعارف خود هستند، ایران نیز میتواند در این زمینه اقدام کند. به باور مکی، جمهوری اسلامی ایران مستندات و استدلالهای قوی برای تقویت بنیه دفاعی خود دارد.