شمس‌الواعظین: ایران و آمریکا، موضع مشترک نانوشته علیه نتانیاهو دارند / تهران برای تلافی حمله اسراییل علیه کنسولگری ایران، نیازی به شتابزدگی ندارد
نتانیاهو برای متحد کردن شرکا و هم پیمانان خود به دفاع از اسرائیل تمایل به ورود ایران به جنگ ضداسراییلی دارد.چون وقتی امنیت اسرائیل به خطر می افتد تعهد ایالات متحده و اروپا باید عملی شود که برای حفظ امنیت اسرائیل باید کوشا باشند و وارد عمل بشوند.
به گزارش 24 آنلاین، پنج روز از حمله تروریستی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق و شهادت ۷ تن از اعضاءسپاه قدس‌می گذرد و هنوز پاسخی فراخور حال این حمله ددمنشانه از سوی کشورمان داده نشده است. این در حالی است که پس از این حمله اکثر رسانه‌های منطقه‌ای و بین المللی نسبت به واکنش احتمالی ایران و افزایش سطح تنش‌ها در غرب آسیا ابراز نگرانی کردند و در داخل نیز برخی تندروها و حتی چند نماینده مجلس خواستار برخورد قاطعانه و انتقام سخت از این صهیونیست‌ها شدند. رهبر انقلاب نیز تاکید کردند: آنها را از این جنایت و امثال آن پشیمان خواهیم کرد، به حول و قوه‌ی الهی.
همچنین روز گذشته رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با اذعان به اینکه مسئولیت اصلی حمله دمشق بر عهده آمریکا است گفت: این حمله، بدون پاسخ نخواهد ماند، زمان عملیات، نوع عملیات را ما تعیین می‌کنیم، با دقت انجام خواهد گرفت و قطعا او را از کارش پشیمان خواهیم کرد. در همین حال مشاور رئیس سازمان بسیج در واکنش به درخواست‌ها برای پاسخ نظامی مستقیم به اسرائیل گفت: می‌خواهید ما یک موشک بزنیم اسرائیل، بعد آنها هم یک موشک بزنند وسط نماز جمعه! سردارآبنوش ۲۶۰ میلیون سفر در ایام نوروز توسط مردم ایران را مایه اضمحلال رژیم صهیونیستی برشمرد و از آن بعنوان انتقام سخت یاد کرد.
از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند ایران به لحاظ تغییر رویکرد آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی در قبال اسرائیل ضمن رصد لحظه‌ای تحولات فعلا برای جلو گیری از گسترده شدن آتش جنگ صبر پیشه کرده است و تا به ثمر نشستن عملکرد مخالفت آمریکا و غرب با اسرائیل این صبر را ادامه خواهد داد.
در گفت‌وگو با ماشاالله شمس الواعظین تحلیل گر مسائل جهان عرب به چرایی تغییر رویکرد آمریکا و اروپا در قبال جنگ غزه و واکنش ایران به حمله اسرائیل به کنسولگری کشورمان پرداخته‌ایم.
اخیرا شما از پایان جنگ اسرائیل خبر داده‌اید، آیا شما آثار و شواهدی سراغ دارید که اینگونه قاطعانه در این خصوص اظهار نظر کرده‌اید و یا مبنای دیگری را مد نظر قرار داده‌اید؟
من نگفته‌ام پایان جنگ، من گفتم اسرائیل به آخر خط جنگ رسیده است، یعنی نتانیاهو احتمالا در شیوه جنگ تغییر ایجاد خواهد کرد و احتمالا به قول خودشان بجای استفاده از نیروی گسترده زمینی، حملات متمرکز با استفاده از نیروهای ویژه را در دستور کار قرار دهد، بنظر من ممکن است به این شیوه تغییر استراتژی دهد و این چیزی است که تقریبا کارشناسان در آن تردید ندارند.
بنظر شما چرا اسرائیل به آخر خط جنگ رسیده و در نهایت به تغییر شیوه فکر‌می کند؟ آیا نشانه‌هایی در این خصوص سراغ دارید؟
این سوال مهمی است، یکی از نشانه‌هایی که الان وجود دارد این است که ایالات متحده در حال تغییر موضع خود در قبال اسراییل است و این نشانه‌ها ظرف دیروز و امروز بیشتر شده است. به عبارتی ایالات متحده موضع خود را برابر اسرائیل تغییر نخواهد داد بلکه آمریکا موضع خود را در قابل عزه تغییر خواهد داد و نه با بازیگران غزه .
منظورتان را تشریح‌می کنید؟
یعنی اینکه با وجود اختلاف نظر شدید کاخ سفید و بنیامین نتانیاهو، ایالات متحده همچنان متعهد به ارسال سلاح و دفاع از امنیت اسراییل است، حتی در ارتباط با تهدیدهای ایران. توضیح جمعه شب کاخ سفید کاملا در این زمینه آشکار است و به ایران هشدار‌می دهد که ما اصلا امنیت اسرائیل را در دستور کار داریم. در حقیقت چیزی در ارتباط با خود اسرائیل و امنیت اسرائیل تغییر نکرده است اما آنچه که تغییر کرده در ارتباط با غزه است، بدین معنی که اسرائیل که تاکنون اجازه ورود کمک‌های انسان دوستانه را به غزه نمی‌داد و یا به صورت قطره چکانی این اجازه را‌می داد باید به این موضوع پایان دهد. یعنی اینکه سیاست در غزه باید تغییر پیدا کند که اسم آن را گذاشته‌اند تغییر سیاست ایالات متحده در ارتباط با غزه، آنها برای اینکه اسم اسرائیل را نیاورند حالا دارند اسم غزه را به کار‌می برند. در نهایت خواست مستقیم ایالات متحده که بازگشایی بسیاری از گذرگاه‌ها برای ورود کمک‌های انسان دوستانه به غزه است باید صورت گیرد. نکته دوم تلاش اسرائیل و موافقت با ارسال نمایندگان موساد و شین بت به قاهره برای از سرگیری مذاکرات برقراری آتش بس است و همچنین برداشتن موانع بازگشت آوارگان فلسطینی به نوارغزه.
اسرائیل پیش‌تر اعلام کرد که اجازه بازگشت آوارگان به غزه را نخواهد داد اینطور نیست؟
بله، ولی بعد یک مقدار موضع ملایم تری گرفت و گفت روزانه حدود ۱۰۰ خانواده‌می توانند تردد کنند که عملا به معنی هیچ بود، حماس هم که اصلا ایستاد و گفت آتش بس به معنای برگرداندن اوضاع به حالت ماقبل شروع جنگ است و ما اجازه نمی‌دهیم چنین اتفاقی بیفتد، ولی ظاهرا ایالات متحده این بازگشت را از بنیامین نتانیاهو خواسته است و حال باید دید چه اتفاقی‌می افتد. نکته سوم که مهمتر از نکات قبلی است این است که موضع خانواده بین الملی در ارتباط با جنگ غزه به شدت در حال تغییر است و علاوه بر بدنه‌های اجتماعی و گروه‌های مردمی و ملل آزاده جهان در اروپا، غرب، خاورمیانه و نقاط دیگر که با تظاهرات پیوسته‌ای که انجام داده بودند خواست خود مبنی بر پایان جنگ را مطرح کرده بودند حالا دولت‌ها در حال تغییر موضع از جانبداری کورکورانه از اسرائیل به موضع پاسخگو کردن ارتش و دولت اسراییل در قبال جنگ دامنه دار خود علیه فلسطینی‌ها هستند. بنابراین در حال حاضر‌می بینیم برقراری آتش بس و بازگشایی گذرگاه‌ها برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه به نوار غزه دیگر فقط خواست حماس نیست و الان کل خانواده بین المللی این نکات را مطرح‌می کند. سازمان ملل، استرالیا، فرانسه، انگلستان و همه مدافعان اصلی اسرائیل حالا در موضع حماس شریک شده‌اند و خواهان بازگشایی گذرگاه‌ها برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه به میزان ۵۰۰ تریلی در روز شده‌اند. بنابراین اسرائیل با توجه به اینکه هیچ یک از هدف‌های اعلام شده روزهای نخستین جنگ را نتوانسته عملی کند و به دست بیاورد (منهای چند کشته و گروگان ها) و چیز خاصی را نتوانسته محقق کند علی القاعده بنیامین نتانیاهو به سمت برقراری آتش بس خواهد رفت که من احتمال‌می دهم دور جدید گفتگوهای قاهره که اکنون آغاز شده است به کلی با دوره‌های قبل متفاوت باشد و به احتمال زیاد نمایندگان موصاد و شین بت برای از سرگیری و به نتیجه رساندن مذاکرات و آتش بس از اختیارات بیشتری برخوردار خواهند بود.
شما در گفت‌وگویی فشارهای اخیر ایران را نیز برای پایان دادن به جنگ تاثیر گذار برشمرده بودید، ضمن در نظر گرفتن حمله هفته گذشته به کنسولگری ایران در دمشق نقش ایران را در این بین چگونه ارزیابی‌می کنید؟
نکته‌ای که شاید خیلی‌ها به آن اشاره نکرده‌اند این است که سکوت ایران در قبال واکنش به حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق تا این ساعت نشانه‌ای از این است که ایران تحولات بازی صحنه را به شدت و به خوبی تمام و کمال زیر نظر دارد، به این معنا که ایران مایل نیست با وارد کردن عنصر واکنشی بازی را برهم بزند.ایران سکوت و صبوری‌می کند تا نتیجه عملکرد مخالفت ایالات متحده، غرب، استرالیا و غیره با نتانیاهو به ثمر بنشیند که دارد به ثمر هم‌می نشیند.
اخیرا سردار باقری در واکنش به حمله اسرائیل به کنسولگری ایران گفتند این حمله، بدون پاسخ نخواهد ماند، زمان عملیات، نوع عملیات را ما تعیین می‌کنیم، با دقت انجام خواهد گرفت و قطعا او را از کارش پشیمان خواهیم کرد. بنظر شما این پاسخ پس از رصد نتیجه مواضع اخیر آمریکا و غرب خواهد بود؟
واکنش ایران اصلا و هیچ وقت دیر نمی‌شود و تهران به شتابزدگی برای تلافی حمله اسراییل به کنسولگری ایران در دمشق، نیازی ندارد. اینکه ایران از روز حمله تا حالا صبوری کرده فقط ناشی از این نیست که بنشیند فکر کند که کجا را بزند. ایران صحنه را به شدت زیر نظر دارد که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و بازیگران چه‌می کنند و زمانی که این اتفاقات تمام‌می شود وارد کردن عنصر ایران به واکنش به حمله به کنسولگری تجلی پیدا خواهد کرد که این نکته مقدماتی است. اما نکته اصلی اینکه بین ایران و ایالات متحده آمریکا و اروپا، موضع مشترک نانوشته‌ای است، زیرا نه ایالات متحده و نه ایران و نه اروپا هیچ کدام مایل به گسترش دامنه جنگ نیستند و فقط در این دنیا یک نفر است که خواهان گسترش جنگ است و او کسی نیست جز بنیامین نتانیاهو و نه اسرائیل و حتی ارتش اسرائیل.
چرا نتانیاهو میل به تسری و گسترش آتش جنگ دارد؟
نتانیاهو برای متحد کردن شرکا و هم پیمانان خود به دفاع از اسرائیل تمایل به ورود ایران به جنگ ضداسراییلی دارد.چون وقتی امنیت اسرائیل به خطر‌می افتد تعهد ایالات متحده و اروپا باید عملی شود که برای حفظ امنیت اسرائیل باید کوشا باشند و وارد عمل بشوند. با توجه به این نکته بنظر‌می رسد که ایران واکنش خودش را در فاز حفظ بازدارندگی در منطقه محدود خواهد کرد. ممکن است به لحاظ حجم آتش و حجم هدف تعیین شده برای عدم تنش زیاد یا کم باشد ولی در ارتباط با خود حمله و فلسفه حمله‌می خواهد قدرت بازدارندگی ایران را در ارتباط با اسرائیل حفظ کند و اسرائیل به این بازدارندگی تن دهد و اجازه رشد قلمرو جنگ را ندهد که موضع آمریکا و اروپا هم تقریبا با ایران همراه است.
بنظر شما واکنش اسرائیل چه خواهد بود؟
این بستگی به ایالات متحده و اروپا دارد که علی القاعده وقتی نگاه‌می کنند که ایران صرفا برای افزایش یا حفظ قدرت بازدارندگی قوا در خاورمیانه محدود مانده از اسرائیل خواهند خواست که موضوع را خاتمه شده تلقی کند و جنگ را گسترش ندهد مگر اینکه اتفاقات دیگری بیفتد که ما نمی‌دانیم. فراموش نکنیم اتفاقات جنگ غزه تاکنون بسیاری از نقاط غافلگیر کننده داشته که هرگز در محاسبات اولیه مورد مطالعه و پیش بینی کارشناسان قرار نگرفته است.