معضل تغییرات اقلیمی؛ کشورهای توسعه یافته به جای وعده‌های توخالی اقدام ملموس انجام دهند
تغییر اقلیم چالشی است که همه کشورها از جمله کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با آن روبرو هستند. اما باید بر یک واقعیت اساسی تاکید کرد، یعنی تشکیل گازهای گلخانه‌ای روی زمین از ابتدای صنعتی شدن غرب تا به امروز یک فرایند انباشت تدریجی است، بنابراین در پرداختن به این موضوع نمی‌توان از این ویژگی تاریخی چشم پوشی کرد.
به گزارش پایگاه خبری 24، از انقلاب صنعتی تا سال 1950، 95 درصد از میزان انباشت انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان به کشورهای توسعه یافته تعلق داشت؛ از سال 1950 تا 2000، این میزان کمی کاهش یافته اما بازهم در سطح 77 درصد باقی مانده است.
حتی بر حسب میزان سرانه انتشار کربن، کشورهای توسعه یافته همچنان بسیار فراتر از سایر کشورها هستند. وب‌سایت worldometers آمریکا نشان می‌دهد که انتشار سرانه دی‌اکسید کربن در ایالات متحده در سال 2016، 15.32 تن بود که بیش از سه برابر 4.76 تن، میانگین انتشار کربن جهان است.
تعداد معدودی از کشورهای پردرآمد به مراتب بیشتر از سهم متناسب خود، در طول تاریخ و حتی امروز به انتشار گازهای گلخانه‌ای پرداخته‌اند. بنابراین کشورهای توسعه یافته‌ای مانند ایالات متحده که پیش از دیگر کشورها فرایند صنعتی شدن را آغاز کردند، باید مسئولیت تاریخی و امروزی خود در قبال تغییرات اقلیمی را بر عهده بگیرند. آنها نه تنها باید بیش از دیگر کشورها به صفر رساندن انتشار آلاینده‌ها را محقق کنند، بلکه باید به دنبال بازپرداخت «بدهی‌های» تاریخی خود باشند.
این همان منطق اساسی تدوین «اصل مسئولیت‌های مشترک اما متمایز» است. در واقع، این به عنوان یکی از اساسی‌ترین اصول مدیریت جهانی بر آب و هوا در «کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد درباره تغییرات آب و هوایی» است که در سال 1994 به تصویب رسید.
با این حال، در مذاکرات بین‌المللی قبلی برای رسیدگی به تغییرات اقلیمی، کشورهای توسعه‌یافته از نکته مهم فوق حرفی نمی‌زدند اما به جای آن، صرفا بر مسئولیت امروزی کشورها در قبال انتشار گازهای گلخانه‌ای تاکید داشتند و خواهان آن شدند که کشورهای در حال توسعه مسئولیت برابر با آنها را بر عهده بگیرند. این در وقعا بدان معناست که کشورهای توسعه یافته سعی بر فرار از مسئولیت تاریخی خود و تضعیف ظرفیت توسعه کشورهای در حال توسعه از طریق تحمیل مسئولیتی که آنها نباید بر عهده بگیرند، دارند.
مشکل مهم پیشِ روی کشورهای در حال توسعه برای مقابله با تغییرات اقلیمی، کمبود منابع مالی است. اگرچه رویترز گزارش داد که بیش از 83 میلیارد دلار سرمایه در پنج روز اول نشست COP28 در دبی جمع‌آوری شد، اما این میزان در مقایسه با مبلغ مورد نیاز، ناچیز به نظر می‌آید.
از سوی دیگر، کشورهای توسعه یافته هرگز در اجرای تعهدات خود مبنی بر ارائه کمک مالی به کشورهای در حال توسعه برای کاهش اثرات تغییرات آب و هوایی صادقانه عمل نکرده‌اند. به عنوان مثال، در 14 سال پیش آنها متعهد به ارائه هر سال 100 میلیارد دلار کمک مالی به کشورهای در حال توسعه تا سال 2020 شدند اما هنوز کاملا به آن عمل نکرده‌اند. امید است کشورهای توسعه یافته به جای ارائه وعده‌های توخالی بیشتر، اقداماتی ملموس انجام دهند.