مراقبت از گوزن زرد ایرانی با فنس های الکتریکی حیات وحش
گوزن زرد ایرانی (Cervus elaphus maral) یکی از گونههای منحصر به فرد و در معرض تهدید در ایران است که به دلیل کاهش زیستگاهها و تهدیدات محیطی نیازمند حفاظت ویژهای میباشد.
یکی از راهکارهای مؤثر برای تأمین امنیت این گونه ارزشمند، استفاده از فنس الکتریکی حیات وحش یا الکتروفنس حیوانات است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، میزان شوکی که این نوع فنسها تولید میکنند، قابل تنظیم بوده و به میزان تماس با سیمها بستگی دارد. از این مدل فنس در بسیاری از مناطق به دفعات استفاده شده است. از جنبه اقتصادی، استفاده از این مدل فنس در مقایسه با خرید فنسهای معمولی هزینه کمتری دارد. همچنین، در صورت استفاده از این فنس برای کنترل حیوانات، بازدهی بهتری دارد و خسارت کمتری نسبت به سیم خاردار بر جای میگذارد.
حمید ظهرابی، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس، بر لزوم استفاده از تکنولوژیهای نوین در حفاظت از حیات وحش تاکید کرد و گفت: به زودی طرحی برای فنسکشی با استفاده از فنسهای الکتریکی آماده خواهد شد تا پس از تامین اعتبار، در محدوده نگهداری گوزن زرد ایرانی در منطقه ارژن پریشان اجرایی شود.
ظهرابی با بیان اینکه استفاده از الکتروفنس در بسیاری از مناطق دنیا رایج است، گفت: این فنسها با ولتاژ ضعیف کار میکنند و با ایجاد یک شوک مختصر مانع از عبور و مرور حیات وحش میشوند و خطری برای انسان و حیات وحش ندارند.
ویژگیهای فنس الکتریکی در حفاظت از گوزن زرد ایرانی
حفاظت فیزیکی و بازدارندگی
عملکرد حفاظتی: فنسهای الکتریکی با ایجاد شوکهای غیرکشنده از ورود شکارچیان و تهدیدات دیگر به مناطق حفاظت شده جلوگیری میکنند. این شوکها تنها تأثیر حساسی دارند و آسیبی به گوزنها نمیزنند، بلکه آنها را از ورود به مناطق ممنوعه باز میدارند.
کنترل و نظارت هوشمند
سیستم هوشمند: فنسهای الکتریکی مجهز به سیستمهای هوشمند هستند که نظارت و کنترل دائمی را فراهم میکنند. این سیستمها میتوانند وضعیت حفاظتی را بهطور مداوم پایش کرده و در صورت وجود تهدید، به سرعت اقدام کنند.
امنیت زیستگاه
حفاظت از زیستگاه: با نصب فنس الکتریکی، از ورود شکارچیان و افراد غیرمجاز به مناطق حفاظت شده جلوگیری میشود. این اقدام به حفظ امنیت گوزنها و همچنین حفظ محیط زیست کمک میکند.
عدم آسیب به حیوانات
ایمنی گوزنها: فنسهای الکتریکی به گونهای طراحی شدهاند که شوکها تنها بر روی پوست وارد میشود و به بافتهای داخلی و عضلات آسیب نمیزند. این طراحی به تأمین امنیت گوزنها کمک میکند بدون اینکه به آنها آسیبی وارد شود.
کاربرد آسان و هزینه مناسب
نصب و نگهداری: فنسهای الکتریکی به راحتی نصب و نگهداری میشوند و هزینههای نسبتاً کمی برای مراقبت و تعمیرات دارند. این ویژگیها باعث میشود که این سیستم بهعنوان یک راهحل اقتصادی و مؤثر برای حفاظت از گوزنها و سایر حیوانات در معرض خطر مناسب باشد.
قابلیتهای اضافی
هشدار و نظارت: این سیستمها میتوانند با نصب حسگرهای پیشرفته، در صورت نزدیک شدن تهدیدات یا ورود غیرمجاز، آلارمهای صوتی و نوری فعال کنند و گزارشهای وضعیت به مراکز کنترل ارسال کنند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس خاطر نشان کرد: در مواردی از این گونه فنسها حتی برای ایمنسازی آغل دام نیز استفاده میشود.
ظهرابی در مورد فنسکشی منطقه زیست گوزن زرد ارژن نیز گفت: استفاده از الکتروفنس در مرحله امکانسنجی است و هزینه اجرای این طرح حدود ۳۰ میلیارد ریال تخمین زده میشود. به منظور ایمنسازی محدوده، گزینههای دیگری نیز در دست بررسی هستند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس اخیرا در بازدید از منطقه یاد شده، ضمن بازدید از منطقه حفاظت شده ارژن و آشنایی با کمبودها و مشکلات موجود، با محیط بانان منطقه به گفتوگو نشست و اظهار کرد: حضور شبانهروزی شما محیط بانان در مناطق تحت مدیریت استان در راستای حفظ امنیت حیات وحش منطقه شایسته تقدیر است و تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات محیط زیست استان به ویژه محیط بانان عزیز به کار خواهم بست.
در این بازدید، ظهرابی از سایت تکثیر و پرورش گوزن زرد ایرانی نیز بازدید کرد و اظهار داشت: متاسفانه فنسکشی این سایت دارای اشکالات زیادی است و به همین خاطر انواع مختلفی از گوشتخواران از جمله پلنگ، شغال، روباه و ... در آن تردد میکنند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس گفت: از دهه چهل شمسی که موضوع احیای گوزن زرد ایرانی شروع شد، هنوز در هیچ کدام از زیستگاههای طبیعی آن شاهد معرفی گونه به طبیعت نبودهایم و با برنامهریزی انجام شده، جنگلهای منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان اولین نقطه کشور خواهند بود که گوزن زرد ایرانی به طبیعت و زیستگاه اصلی گونه معرفی شود.
وی با ابراز تاسف از تخریب این جنگلها در اثر احداث جاده شیراز–کازرون، تخریب و تغییر کاربریهای انجام شده و آتشسوزی، اظهار داشت: علیرغم همه این موارد، باز هم بخشی از جنگلهای منطقه ارژن-پریشان دارای ظرفیت مناسبی برای احیای گوزن زرد ایرانی به عنوان زیستگاه طبیعی است.
گوزن زرد ایرانی یکی از گونههای در معرض خطر انقراض کشور است که در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت ثبت شده است. در سرشماری سالهای گذشته، جمعیت گوزن زرد در سایت تکثیر و پرورش میانکتل و در منطقه ارژن پریشان حدود ۵۰ راس برآورد شده است.
گوزن زرد گونهای است که در طبیعت یافت نمیشود و منقرض شده و در برخی سایتهای کشور تکثیر یافته است. دو سایت احیا در شهرستانهای کازرون (در ۱۲۰ کیلومتری غرب شیراز) و ارسنجان (۱۲۵ کیلومتری شمال شرق شیراز) در استان فارس برای زیست گوزن زرد ایجاد شده است.
منبع: خبرگزاری برنا نیوز