گزینههای آمریکا برای پاسخ به حادثه اردن/ درگیری با ایران در هر حالتی به نفع بایدن نیست
تحلیلگران غربی بعد از کشته شدن سه سرباز امریکایی در مرز اردن، گزینه های متعددی را از پاسخ های احتمالی آمریکا پیش بینی کردند. چهار گزینه محتمل این کشور و عدم امکان های آن در این مقاله بررسی شده است.
به گزارش پایگاه خبری ۲۴، جو بایدن وعده داده که پاسخ قوی به حمله روز یکشنبه به یک پایگاه نظامی امریکا در اردن خواهد داشت. اما چالش برای ایالات متحده یافتن تعادل مناسب بین بازدارندگی و تشدید تنش است. ناظران سیاسی در امریکا میگویند عدم اقدام، ارسال پیام ضعف است که مشوق حملات آینده خواهد بود؛ اما در مقابل، واکنش بیش از حد شدید، گروههای ضدآمریکایی در خاورمیانه را تحریک خواهد کرد. در سیستم تصمیمسازی امریکا ابتدا گزینههای احتمالی توسط وزارت دفاع ایالات متحده با اطلاعات سیا و آژانس امنیت ملی تهیه میشود سپس این دادهها به شورای امنیت ملی ایالات متحده و سیاستگذاران ارائه میشوند و در نهایت رئیسجمهور تصمیم نهایی را میگیرد و مسیر انتخاب شده را بهعنوان یک تصمیم اجرایی امضا میکند. تحلیلگران غربی در روزهای گذشته سناریوهای زیر را بهعنوان گزینههای روی میز امریکا ارزیابی کردند:
اول: حمله به پایگاهها و فرماندهان متحد ایران
این گزینه پیشبینیپذیرترین انتخاب است و درگذشته مورد استفاده قرار گرفته است. پایگاهها و پادگانهای نظامی و آموزشی، انبارهای اسلحه در عراق و سوریه متعلق به گروههای شبهنظامی شیعه که ضرورتاً از تهران فرمان نمیگیرند و سیاستهای مستقلی برای عملیات علیه امریکاییها دارند جز گزینههایی است که تحلیلگران غربی مطرح میکنند. اگرچه شبهنظامیان شیعه در عراق و سوریه اهداف مشترکی با ایران در بیرونراندن ارتش امریکا از عراق و سوریه و همچنین تنبیه امریکا به دلیل حمایت نظامی از اسرائیل دارند.
گزینه دوم: حمله مستقیم به ایران
این گزینه بدترین انتخاب بایدن در آستانه انتخابات امریکا است که هم به شکست مذاکرات صلح اسرائیل و حماس خواهد انجامید و هم شدت درگیری در خاورمیانه را تا سر حد یک جنگ بزرگ فرامنطقهای پیش خواهد برد. ازاینرو بسیار بعید است که تلافی امریکا شامل هدف قراردادن اهدافی در خاک ایران باشد. ناظران سیاسی میگویند نه واشنگتن و نه تهران نمیخواهند وارد یک جنگ تمامعیار شوند و هر دو بر این موضع تأکید کردند. آنچنان که در صورت حمله امریکا به خاک ایران، پاسخ ایران احتمالاً شامل بستن تنگه هرمز خواهد بود که از طریق آن ۲۰ درصد نفت و گاز جهان از ان جریان دارد. این امر تاثیر مخربی بر اقتصاد جهانی خواهد داشت، قیمتها را افزایش خواهد داد و به طور یقین، به شانس انتخاب مجدد بایدن در انتخابات ریاست جمهوری اسیب خواهد زد.
گزینه سوم: ترور فرماندهان نظامی متحد ایران در عراق و سوریه
ترور سردار سلیمانی موجب شد تا این گزینه بهعنوان یکی از کارتهای در دسترس بایدن مطرح شود. درست چهار سال پیش زمانی که ترامپ رئیسجمهور بود، دستور ترور سردار قاسم سلیمانی را صادر کرد. اما تکرار این گزینه نیز میتواند به تشدید منجر شود و واکنش خطرناک تهران را به دنبال داشته باشد. تحلیلگران سیاسی می گویند واکنش ایران احتمالاً شامل حمله به پایگاههای امریکا در سوریه، عراق، اردن و ترکیه خواهد بود.
گزینه چهارم: عدم پاسخ
سیاستمداران در امریکا استدلال میکنند باتوجهبه تنشهای فعلی در خاورمیانه، هرگونه ضربهزدن به منافع ایران در خاورمیانه به ضرر بایدن در انتخابات پیش رو تمام خواهد شد. سنتکام که بخشی از وزارت دفاع امریکا که خاورمیانه است، در حال حاضر ظرفیت تجهیزات و نیروی انسانی خود را برای مبارزه با حملات حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ و خلیج عدن تقویت کرده است. اما دیدگاه متکی به گزینه چهارم بر این استدلال تمرکز دارد که حمله به پایگاههای شبهنظامیان شیعه، تنها آنها را تشویق به افزایش حملات بیشتر به امریکاییها خواهد کرد. برخی دیگر استدلال میکنند که پاسخ رادیکال امریکا در ابعاد نظامی ممکن است در درازمدت ضروری یا ارزشمند نباشد.
تهدید دومینوی افزایش تنش ها در خاورمیانه
برخی دیگر در واشنگتن از امریکا خواستند تا حضور نظامی خود را در خاورمیانه کاهش دهد. ترامپ، زمانی که در قدرت بود، تمام نیروهای امریکایی را از سوریه خارج نکرد. این احتمال قوی وجود دارد که اگر ترامپ ظرف یک سال دیگر به کاخ سفید بازگردد، هم سو با خواستههای ایران حرکت کند و تصمیم بگیرد حضور امریکا در عراق و سوریه را کاهش دهد.
برخی تحلیلگران بر این باورند که هژمونی و رهبری ایالات متحده در خاورمیانه با نوع جدیدی از بحران و چالش بیسابقه مواجه است. ایالات متحده در سالهای اول حضورش با دو چالش اصلی در خاورمیانه مواجه بود یکی رژیم صدام در عراق و دیگری رژیم طالبان در افغانستان بود. از آن سال تاکنون، تهدیدات علیه ایالات متحده در خاورمیانه افزایش یافته و ایالات متحده با انبوهی از دشمنان در خاورمیانه مواجه است و این گروههای مسلح محلی مقاومتی بیشتر نسبت به القاعده و داعش از خود نشان دادهاند. شاید دقیقاً به دلایل فوق باشد که اگرچه پاسخ دولت بایدن به حمله به پایگاه نظامی امریکا جذاب است و ادعا میکند که پاسخ خواهد داد اما همزمان بایدن تأکید میکند که به دنبال جنگ با ایران نیست.