متخصص گوارش متخصصی است که در اختلالات و بیماری‌ هایی که بر سیستم گوارشی تاثیر می‌ گذارند – که شامل دستگاه گوارش (مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ، راست روده و مقعد) و همچنین پانکراس، کبد، مجاری صفراوی و کیسه صفرا می ‌شود – تخصص دارد.

متخصصین گوارش برای انجام تعدادی از روش‌ های مورد استفاده برای کمک به تشخیص و درمان انواع بیماری ‌های مربوط به گوارش، مانند آندوسکوپی فوقانی، کولونوسکوپی، بیوپسی و تکنیک‌ های مختلف آندوسکوپی مورد نیاز برای تجسم دستگاه گوارش، از جمله سونوگرافی، آندوسکوپی، کولونوسکوپی و… آموزش دیده ‌اند.

 

 

چه بیماری هایی توسط متخصص گوارش درمان می شوند؟

برخی از بیماری های قابل درمان توسط متخصص گوارش عبارتند از:

• تغییرات غیر قابل توضیح در عادات روده، از جمله اسهال، یبوست و خون در مدفوع
• بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
• انواع بیماری ها و ناراحتی های مربوط به معده
• بیماری التهابی روده (IBD) که شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می شود
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• پانکراتیت
• زخم ها
• کبد چرب
• درد و ورم معده
• رفلاکس و احساس سوزش معده
• زخم معده
• بیماری سلیاک
• زخم گوارشی
• سرطان معده
• سنگ صفرا و انواع بیماری‌های صفرا
• هموروئید و بواسیر
• پولیپ کولون

 

علائمی که باید با دیدن آن به متخصص گوارش مراجعه کنید

برخی از این علائم عبارتند از:

• مشکل در بلع
• دل درد
• تهوع و استفراغ
• سوزش سردل
• اسهال
• یبوست
• زردی
• مشکل در زمان قورت دادن و خوردن انواع غذاها و خوراکی ‌ها
• رفلاکس معده و برگشت غذا
• احساس درد در ناحیه شکم
• ورم معده
• مدفوع خونی و یا هر نوع تغییر رنگ در مدفوع
• داغ شدن و گرگرفتگی بدن
• کم خوابی

 

اندام های مورد بررسی و مرتبط با دکتر گوارش

این اندام ها عبارتند از:

• مری یا لوله غذا
• معده
• روده کوچک
• روده بزرگ
• راست روده
• پانکراس
• کیسه صفرا
• مجاری صفراوی
• کبد

 

 

۶ دلیل که برای آن باید به متخصص گوارش مراجعه کنید

دلایل بسیاری برای مراجعه به دکتر گوارش وجود دارد. مشکلات سیستم گوارشی معمولا بسیار وسیع است و بسیاری اوقات افراد بین مراجعه به متخصص داخلی و متخصص گوارش برای مطرح کردن مشکل خود تردید دارند. در ادامه به برخی از این موارد پرداخته شده است.

 

۱.   اسهال مداوم

از غذا گرفته تا عفونت و برخی داروها، بسیاری از چیزها می توانند باعث اسهال شوند. با این حال، اگر مدفوع شما به طور منظم بیش از حد نرم و شل است، باید به یک دکتر گوارش مراجعه نمایید. اسهال مزمن می تواند نشانه ای از چند اختلال گوارشی مختلف از جمله IBS، IBD یا رشد بیش از حد کوچک باکتریایی (SIBO) باشد.

 

۲.   یبوست

ب طور کلی تعداد دفعات دفع مدفوع از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما این تعداد دفع کمتر از سه بار در هفته معمولا یبوست در نظر گرفته می شود. همچنین اگر حرکات روده شما کم و کوچک بوده و مدفوع شما به سختی دفع شود، ممکن است دچار یبوست شوید. اگر بیش از چند هفته یبوست دارید، با یک متخصص گوارش مشورت کنید. در موارد مزمن کنترل یبوست در خان بسیار سخت است و حتما نیازمند مراجعه به یک دکتر گوارش می باشد.

 

۳.   دل درد مکرر یا شدید

سوزش سر دل گهگاهی نباید نگران کننده باشد و سوزش معده موقت و مقطعی را معمولا می توان در خانه مدیریت کرد. اما اگر بیش از چند بار در هفته علائم سوزش سر دل را دارید، می‌تواند نشانه‌ای از GERD باشد – وضعیتی که به مرور زمان می‌تواند به پوشش مری آسیب برساند و زخم ایجاد کند. بنابراین در صورتی که مدت زیادی است – چند هفته – ک از این درد رنج میبرید حتما به یک متخصص گوارش مراجعه کنید.

 

۴.   احساس نفخ غیرمعمول

نفخ، اغلب منجر به تولید بیش از حد گاز، حساسیت بیش از حد به گاز یا گاز محبوس در روده بزرگ می شود. یبوست می‌تواند باعث نفخ شود، زیرا هر چه مدفوع در مدت زمان طولانی‌ تری در روده بزرگ باقی بمانند، احتمال تخمیر آن‌ها توسط باکتری ‌های ساکن که گاز تولید می‌کنند؛ بیشتر می‌شود.

نفخ همچنین می تواند نشانه ای از IBS، حساسیت غذایی مانند عدم تحمل لاکتوز، SIBO (رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک) یا گاستروپارزی (فلج جزئی معده) باشد. متخصص گوارش می تواند به شما کمک کند تا علت اصلی نفخ خود را شناسایی کرده و مناسب ترین درمان را انجام دهید.

 

۵.   درد ناگهانی یا شدید شکم

همه ما با درد شکم دست و پنجه نرم کرده‌ایم، اما درد شدید شکم که ساعت‌ها طول می‌کشد یا درد شکمی که ناگهانی و شدید ایجاد می‌شود، طبیعی نیست. زخم معده، که زخمی در پوشش معده یا قسمت اول روده کوچک شماست، می‌تواند منجر به سوزش درد شکم، به‌ویژه پس از خوردن غذا شود. زخم درمان نشده باعث تورم و زخم شده و دستگاه گوارش را مسدود می کند.

 

۶.   خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع شما

اگر روی دستمال توالت خونی دیدید، شاید هموروئید باشد – یک مشکل نسبتا رایج که معمولا با داروهای خانگی یا محصولات بدون نسخه قابل کنترل است. با این حال، اگر هموروئید به این درمان‌های خانگی پاسخ ندهد با اینکه اغلب آنها را انجام می دهید، متخصص گوارش می‌تواند درمان‌های پیشرفته‌تری را توصیه کند که در تسکین درد به شما کمک می کند.

اما به این نکته توجه کنید که خون موجود در مقعد فقط نشانه هموروئید نیست، هر زمان که خون در مدفوع خود مشاهده کردید یا خونریزی مقعدی داشتید که با تغییراتی در عادات روده یا رنگ یا قوام مدفوع همراه است، بسیار مهم است که به یک متخصص گوارش مراجعه کنید.

 

 مشخصات یک دکتر گوارش خوب

برای آنکه روند تشخیص و درمان بیماری‌های گوارش سریع اتفاق بیافتد، باید بهترین دکتر گوارش را برای درمان بیماری خود انتخاب کرد. سه ویژگی مهم دکتر گوارش عبارت است از:

• ارتباط برقرار کردن با بیمار و اختصاص وقت کافی به بیمار
• آشنایی با دستگاه گوارش و شناخت بیماری‌های مربوط به آن
• داشتن مدرک دانشگاهی معتبر از دانشگاه‌های کشور

 

جمع بندی

متخصصین گوارش کلیه امور تشخیصی و درمانی مربوط به سیستم گوارش را انجام می دهند و معمولا از روش های تشخیصی گوارشی مانند آندوسکوپی فوقانی، کولونوسکوپی، بیوپسی و تکنیک‌ های مختلف آندوسکوپی مورد نیاز برای تجسم دستگاه گوارش، از جمله سونوگرافی، آندوسکوپی، کولونوسکوپی و… کمک می گیرند. متخصصین گوارش از روش های درمانی متعددی، مانند قرص و دارو و روش های جراحی برای درمان بیماری های گوارشی استفاده می کنند.